Δευτέρα 6 Μαΐου 2024

Μάιος 1944. Η παράδοση των Γερμανών στη Σύμη και η ενσωμάτωση των Δωδεκανήσων

Πηγή φωτογραφίας





























(Αναδημοσίευση άρθρου)

Σε ένα ιστορικό ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ, με τίτλο «Δωδεκάνησα από την Κατοχή στην Ενσωμάτωση» παρουσιάζεται η ιστορία της προσάρτησης των Δωδεκανήσων στην Ελλάδα, από τη συνθηκολόγηση με την Ιταλία, τον Σεπτέμβριο του 1943 μέχρι την επίσημη κήρυξη και τελετή της Ένωσης στις 7 Μαρτίου του 1948.

Στο 14.54 λεπτό, αναφέρεται η συμβολή του Ιερού Λόχου στην απελευθέρωση των νησιών. Η αναγνώριση της συμβολής των Ελλήνων καταδρομέων-ιερολοχιτών, βγήκε αυθόρμητα από τα χείλη του Βρετανού ταξίαρχου που ήταν παρών στην παράδοση των γερμανικών δυνάμεων κατοχής που έγινε στις 8 Μαΐου του 1945 στη Σύμη, αλλά φάνηκε και από την αντίδραση του Γερμανού στρατηγού,  που παραδόθηκε. Διαβάστε παρακάτω ένα απόσπασμα από την εξαιρετική ιστορική περιγραφή εκείνης της στιγμής, από τον Γιάννη Βολονάκη:

"Την 8η Μαΐου του 1945 μια Γερμανική ακταιωρός, χωρίς οπλισμό, έφερε από τη Ρόδο τον Γερμανό στρατηγό Otto Wagener, ο οποίος επιβιβάστηκε σε αγγλικό πλοίο M.L. κοντά στο ακρωτήρι Αλωπός των Μικρασιατικών ακτών και συνοδεία του ελληνικού αντιτορπιλικού «Κρήτη», ήλθε στη Σύμη και αποβιβάστηκε στην τότε ξύλινη αποβάθρα, κοντά στο «Ρολόι», ενώ τμήμα ΄Αγγλων στρατιωτών του απέδωκε τιμές. 

Τον υποδέχτηκε εκεί ο ΄Αγγλος συνταγματάρχης Acland, με τον υπασπιστή του και πεζοί, μπροστά ο Wagener και οAcland και πίσω οι υπασπιστές τους, αμίλητοι και βιαστικοί, έφθασαν στο κτίριο και στο δεύτερο όροφό του, που επί Ιταλικής κατοχής ήταν Ειρηνοδικείο, υπεγράφη το πρωτόκολλο παράδοσης της Δωδεκανήσου στους συμμάχους. Παρόντες και ο ΄Αγγλος Ταξίαρχος Moffat, ο ΄Αγγλος συνταγματάρχης Baird, ο Γάλλος πλοίαρχος Legge και βέβαια ο διοικητής των Ιερολοχιτών Χριστόδουλος Τσιγάντες.

Το υπογραφέν πρωτόκολλο παράδοσης είχε συνταχθεί σε μυστική συνάντηση συμμάχων και Γερμανών από την προηγούμενη ημέρα, ίσως σε κάποια Μικρασιατική ακτή.

Μετά την υπογραφή ο Γερμανός στρατηγός παρέδωσε το πιστόλι του στον ΄Αγγλο Ταξίαρχο Moffat και τότε ο Moffat το έδωσε στον Τσιγάντε, λέγοντας πως: «αυτό το τρόπαιο ανήκει σε εσάς και στον Ιερό Λόχο». 

Τότε ο Wagener συμφώνησε λέγοντας ένα JA, δηλαδή ναι. Λέγεται μάλιστα ότι ήθελε η παράδοση να γίνει στους Έλληνες, όμως δεν δέχτηκαν οι ΄Αγγλοι...."



Η υπογραφή παράδοσης των Δωδεκανήσων στις συμμαχικές δυνάμεις. Δεξιά, παρίσταται ο διοικητής του Ιερού Λόχου, Σχης Χρ,. Τσιγάντες, στον οποίον παραδόθηκε το πιστόλι του Γερμανού Στρατηγού των στρατευμάτων Κατοχής. (Πηγή φωτο. ΓΕΣ)


Στο ντοκιμαντέρ, πρόσωπα που συνδέονται με τα ιστορικά γεγονότα αφηγούνται τις αναμνήσεις τους. Ο ΙΩΑΝΝΗΣ ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ, τότε πολιτικός σύμβουλος του αντιβασιλέα ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ αναφέρεται στην πρώτη επίσημη επίσκεψη της ελληνικής κυβέρνησης στα Δωδεκάνησα, που βρίσκονταν υπό βρετανική διοίκηση, με το θωρηκτό «Αβέρωφ» στις 14 Μαΐου 1945 και περιγράφει τις εντυπώσεις του. 

Ο ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΓΑΠΗΤΙΔΗΣ οικονομολόγος και μέλος της Εθνικής Αντιπροσωπείας στο Συνέδριο Ειρήνης στο Παρίσι (1946) ως εντεταλμένος για τα οικονομικά θέματα της συνθήκης Ελλάδας-Ιταλίας, εξηγεί τους όρους προσάρτησης των Δωδεκανήσων και μεταφέρει το κλίμα της Διάσκεψης. 

Ο πρώην Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας ΜΙΧΑΗΛ ΣΤΑΣΙΝΟΠΟΥΛΟΣ, αφηγείται τις εντυπώσεις του από την ημέρα της παράδοσης της κυριαρχίας των Δωδεκανήσων (31 Μαρτίου 1947) από τους Βρετανούς στην ελληνική στρατιωτική διοίκηση και τον ναύαρχο Ιωαννίδη, τον οποίο συνόδευε όντας πολιτικός του σύμβουλος. 

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι διηγήσεις του από την πρώτη μέρα που έφτασε στη Ρόδο σχετικά με την έντονη συγκίνηση των κατοίκων, τις αντιδράσεις του πλήθους και τη συνέχεια του εθνικού φρονήματος. 

Τέλος, αναφέρεται και η πρώτη μεταβατική περίοδος της ελληνικής διοίκησης μέχρι την επίσημη ενσωμάτωση στις 7 Μαρτίου 1948. Το καθεστώς της μεταβατικής περιόδου σχολιάζει ο πρέσβης ε.τ. ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ ΧΡΥΣΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ.

Δείτε το εξαιρετικού ενδιαφέροντος ντοκιμαντέρ, πιέζοντας ΕΔΩ 



Ανιχνευτής



Τετάρτη 1 Μαΐου 2024

Ο Ιερός Λόχος στη Ρόδο

Αποβίβαση τμήματος του Ιερού Λόχου μαζί με βρετανική μονάδα, στην ελεύθερη Ρόδο. Το ημερολόγιο έγραφε, 9 Μαΐου 1945. (Πηγή)


Τον Μάιο του 1945, υπήρχε ακόμη γερμανικός στρατός κατοχής στα Δωδεκάνησα. Σύμφωνα με γερμανικές πηγές, μετά τον Οκτώβριο του 1944, όπου τα περισσότερα στρατεύματά τους αποχώρησαν από την Ελλάδα, η "εγκλωβισμένη" δύναμή του στο Αιγαίο, εξακολουθούσε να παραμένει μεγάλη, ξεπερνώντας τις 30.000 στρατιώτες, εκ των οποίων οι 10.000 ήταν Ιταλοί.

Στις 27 Αυγούστου 1944 ο Χίτλερ εξέδωσε την διαταγή εκκένωσης του Αιγαίου. Από τις 30 Αυγούστου 1944 μέχρι και τον Οκτώβριο του 1944, το γερμανικό ΠΝ, εκκένωσε 37.138 στρατιώτες με απώλεια 380 ανδρών και 29 πλοίων, εκ του συνόλου των 52 σκαφών που χρησιμοποιήθηκαν. Η γερμανική Λουφτβάφε (ΠΑ) εκκένωσε 30.740 στρατιώτες με εκτέλεση 2050 πτήσεων.

Στο νησί της Ρόδου, παρέμενε η γερμανική μηχανοκίνητη ταξιαρχία "Ρόδος" με διοικητή τον Υποστράτηγο Ότο Βάγκνερ, της οποίας η συγκρότηση περιλάμβανε:

  • 4 Μηχανοκίνητα τάγματα (των 2 λόχων έκαστο) που είχαν αναδιοργανωθεί από τα υπολείμματα ταγμάτων πεζικού αμύνης νήσων της Ελαφράς Μεραρχίας Αφρικής 999 (κωδική ονομασία)
  • 1 επιλαρχία αρμάτων (των 3 λόχων)
  • 1 επιλαρχία αναγνωρίσεως (των 3 λόχων)  999
  • 1 Μοίρα πυροβολικού (των 3 πυροβολαρχιών) του ΙV Συντάγματος ΠΒ 999
  • 1 αποβατικό τάγμα εφόδου (των 3 λόχων)
  • 1 Συγκρότημα σκαφών μεταφοράς πεζικού της 15 Μοίρας Πλοίων Αποβάσεων "Ρόδος", με περίπου 30 λέμβους.
  • 1 Λόχο Αμφιβίων Καταδρομών "Ρόδος"
  • Το 627  Σύνταγμα επάκτιου πυροβολικού (των 18 πυροβολαρχιών)
  • Τη Ναυτική μοίρα σκαφών ασφαλείας λιμένων "Δωδεκάνησος" και 
  • Ιταλικές δυνάμεις ασφαλείας εσωτερικού, με διοικητή τον Ανχη Φερντινάντο Μιττίνο, γνωστό στους κατοίκους του νησιού εκείνη την εποχή!
Συνολικά, η γερμανική δύναμη του νησιού ανερχόταν σε 6.356 άνδρες και οι Ιταλοί αριθμούσαν σε 4.097 άνδρες. Καθόλου ευκαταφρόνητη δύναμη, για την άμυνα της Ρόδου!

Στο Αιγαίο κάτω από τη διοίκηση του Συμμαχικού Στρατηγείου Μέσης Ανατολής επιχειρούσε η Δύναμη Επιχειρήσεων 142, στην οποία είχαν υπαχθεί η βρετανική ταξιαρχία  Καταδρομών,  ο Ιερός Λόχος, και η 5η ινδική ταξιαρχία.

Η εντολή του Συμμαχικού Στρατηγείου για τις επιχειρήσεις στο Αιγαίο ήταν:
  • Αποφυγή επιχειρήσεων μεγάλης κλίμακας για εκκαθάριση κατεχομένων περιοχών, για πρόληψη άσκοπων απωλειών, αφού η κατάσταση οδηγούσε μοιραία στην παράδοση των κατοχικών φρουρών.
  • Ανάληψη καταδρομικών επιχειρήσεων με σκοπό την καταπόνηση και τη φθορά  του αντιπάλου
  • Αποκλεισμός νησιών προς απαγόρευση ανεφοδιασμού φρουρών με σκοπό την επίσπευση της παράδοσής τους.
Με αυτό το σκεπτικό, οργανώθηκε προκεχωρημένη διακλαδική βάση επιχειρήσεων στη Σύμη, η οποία είχε ήδη απελευθερωθεί και από όπου θα σχεδιάζονταν και θα οργανώνονταν οι αμφίβιες καταδρομικές επιχειρήσεις. Σ' αυτή τη βάση, είχαν έδρα 2 τάγματα  της 5ης Ινδικής Ταξιαρχίας, απόσπασμα του Ιερού Λόχου και τμήμα του επιτελείου της ταξιαρχίας Καταδρομών, που έλαβε την ονομασία  "Δύναμη 281". Το απόσπασμα του Ιερού Λόχου, ενισχύθηκε σε δύναμη Διλοχίας μέχρι το τέλος του Φεβρουαρίου 1945 και  ονομάσθηκε "Απόσπασμα Σύμης".

Προς το τέλος του Απριλίου η διοίκηση της βρετανικής ταξιαρχίας  Καταδρομών, που είχε αναλάβει τις επιχειρήσεις στο Αιγαίο, σχεδίασε, σε συνεργασία με το "Απόσπασμα Σύμης", την ταυτόχρονη προσβολή επιλεγμένων στόχων, κυρίως πυροβολαρχιών, του δυτικού τμήματος της Ρόδου και των φυλακίων στην νησίδα Αλιμνιά. 

Προς τούτο στάλθηκαν περίπολοι αναγνώρισης περί το τέλος του Απριλίου για συγκέντρωση των τελευταίων  πληροφοριών. Με βάση αυτές τις πληροφορίες, ολοκληρώθηκε η σχεδίαση και εκτελέσθηκαν δοκιμές. για την επιχείρηση "Τεντ"

Συνολικά η εχθρική δύναμη των φυλακίων και των επάκτιων πυροβολαρχιών που θα προσβάλλονταν, υπολογιζόταν σε 54 Γερμανούς και 3 Ιταλούς που επάνδρωναν αντιαεροπορικά πυροβόλα των 20 χιλ. πυροβόλα των 75 χιλ. όλμους και άλλα ομαδικά όπλα. Τα φυλάκια συνδέονταν μεταξύ τους με ασύρματη και ενσύρματη επικοινωνία.

Επρόκειτο για μια επιχείρηση ταυτοχρόνων προσβολών σε 3 σημεία της Ρόδου:
  • στο Χειμαράσι, (περιοχή αρχαίας Κυμισάλας) με δύναμη 73 κομάντος, 4 Βρετανοί και οι υπόλοιποι  Ιερολοχίτες. 
  • στη Φόκα και στο Στέλι της περιοχής Μαρμαροβούνια, με δύναμη 30 Ιερολοχιτών 
  • στο Νότι και στη Βουνάρα,  με δύναμη 32 Ιερολοχιτών (διμοιρία) μία ομάδα πολυβόλων, ομάδα Α/Τ Πιατ και ομάδα όλμων, 5 Βρετανοί κομάντος, 4 πολίτες οδηγοί, ένας φωτορεπόρτερ και ένας πολεμικός ανταποκριτής, σύνολον 57 άνδρες.
και παράλληλα  επιχείρηση στην Αλιμνιά, με δύναμη 60 Ιερολοχιτών. 

Η επιχείρηση θα υποστηριζόταν από δύο βρετανικά αντιτορπιλικά το HMS Catterick και το  HMS Kimberley , το ελληνικό αντιτορπιλικό "Κρήτη", το γαλλικό " Aλζανσιέν" και 9 βρετανικά αποβατικά. Το πρώτο ήταν το πλοίο του ΔΟΕ (Δκτη Ομάδας Επιχειρήσεων).

Το σχέδιο ενεργείας, προέβλεπε: 
  • Ταυτόχρονη και αιφνιδιαστική προσβολή, με καταδρομική ενέργεια σε όλους τους επιλεγέντες στόχους. 
  • Δημιουργία αντιπερισπασμού με εκτόξευση ναυτικών πυρών στο αεροδρόμιο Μαριτσών και στο λιμάνι της Ρόδου, από το "Κρήτη" και το "Αλζανσιέν" αντίστοιχα.
  • Χρόνος προσβολής (Ώρα "Κ'') ορίσθηκε η 00.30, τη νύκτα της 30 Απριλίου/1 Μαΐου και μεταφέρθηκε αργότερα για τη Ν 1/2 Μαΐου, εξ αιτίας της ανάγκης συμπλήρωσης πληροφοριών από περιπόλους αναγνώρισης που είχαν προαποσταλεί.
  • Στη συνέχεια, με κάλυψη των αντιτορπιλικών "Kimberley", και "Katterick" τα αποβατικά σκάφη, που  μετέφεραν τα καταδρομικά τμήματα, θα κινούνταν στα σημεία απόβασης στις δυτικές ακτές της Ρόδου και στην Αλιμνιά.
Η επιχείρηση στην Αλιμνιά, περιγράφτηκε σε προηγούμενο άρθρο. Οι καταδρομικές επιχειρήσεις στη Ρόδο εξελίχθηκαν  νωρίτερα, εξ αιτίας της πρόωρης κατά 15 λεπτά, εκδήλωσης ναυτικών πυρών. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή:

Η Καταδρομική Δύναμη Επιχειρήσεων της Ρόδου αναχώρησε από τη Σύμη στις 0100 της 1ης Μαΐου 1945 και μεταφέρθηκε στην Τήλο, όπου παρέμεινε σε απόκρυψη όλη την ημέρα.




Σχεδιάγραμμα επιχειρήσεων της 1ης και 2ης Καταδρομικής Δύναμης του Ιερού Λόχου. Οι  πολλοί δρόμοι που φαίνονται στη σύγχρονη δορυφορική εικόνα δεν υπήρχαν τότε, τον Μάιο του 1945.



Η 1η ΚΔ, που θα ενεργούσε στην περιοχή της αρχαίας Κυμισάλας, με επικεφαλής τον Ταγματάρχη Μαντούβαλο, ξεκίνησε στις 1900 της 1ης Μαΐου από Τήλο με δύο αποβατικά σκάφη με σκοπό την προσέγγιση της δυτικής ακτής της Ρόδου μετά το τελευταίο φως, σε προκαθορισμένο σημείο  προσγειάλωσης, νότια του όρμου Πύργου (βλέπε χάρτη). 

Αντ' αυτού, μετά από λάθος της περιπόλου αναγνώρισης που είχε προηγηθεί για την υποδοχή, η οποία δεν αντιλήφθηκε την αθόρυβη και χωρίς φώτα προσέγγιση των σκαφών, το τμήμα αποβιβάστηκε στον όρμο Πύργου, βορειότερα, με καθυστέρηση μιας ώρας. Στις 0015 το τμήμα είχε διεισδύσει και είχε αναπτυχθεί βόρεια από τις εχθρικές θέσεις στην αρχαία Κυμισάλα (κοντά στον τότε οικισμό Χειμαράσι). Έταξε την ομάδα όλμων που διέθετε στην ακτή, για υποστήριξη του τμήματος.

Η εχθρική δύναμη, που ήταν στρατοπεδευμένη σε σκηνές στην περιοχή Χειμαράσι, αποτελείτο από 18 Γερμανούς και 20 Ιταλούς και διέθετε 3 όλμους των 2 ιντσών, τρία πολυβόλα τύπου Breda, μια επάκτια πυροβολαρχία των 4 πυροβόλων των 88 χιλ. και 3 Α/Α πυροβόλα των 20 χιλ.

Ενώ το τμήμα περίμενε την ώρα "Κ" (κρούσεως), το Α/Τ "Κρήτη" άρχισε 15 νωρίτερα πυρά εναντίον του Α/Δ Μαριτσών, για αντιπερισπασμό. Ο διοικητής του τμήματος για να μην χάσει τον αιφνιδιασμό έδωσε εντολή βίαιης κρούσης εναντίον του φυλακίου. Το τμήμα άρχισε τα καταιγιστικά πυρά παράλληλα με την εκτόξευση εμπρηστικών χειροβομβίδων. Οι Γερμανοί αιφνιδιάσθηκαν μέσα στις σκηνές! Η μάχη ήταν σύντομη! Καταμετρήθηκαν επί τόπου 12 στρατιώτες του εχθρού νεκροί, ενώ 13 αιχμαλωτίστηκαν.  

Το τμήμα, στις 0130 της 2 Μαΐου 1945, με τους αιχμαλώτους  και τους δύο δικούς του τραυματίες, αποχώρησε υπό την κάλυψη πυρών όλμων, επιβιβάσθηκε στα πλοιάριά του και αναχώρησε για Σύμη.

Η 2η ΚΔ, (Λγος Τσεπαπαδάκης) που είχε σχεδιαστεί να προσγειαλωθεί στην ίδια ακτή με την 1η ΚΔ και να προηγηθεί αυτής, καθυστέρησε 1 ώρα και 45 λεπτά, για τον ίδιο λόγο. Επιπλέον, επειδή το σκάφος τους δεν μπόρεσε να προσεγγίσει την ακτή, αναγκάστηκαν να κάνουν χρήση πτυσσόμενων λέμβων για να διασχίσουν τα 150 μέτρα της θάλασσας, που τους χώριζε από την ακτή.

Η 2η ΚΔ, χωρίστηκε σε δύο τμήματα, προκειμένου να προσβάλει τους δύο στόχους, το φυλάκιο Φόκα και το φυλάκιο Στέλι.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες, στο Στέλι υπήρχαν 7 Γερμανοί και 1 Ιταλός, που έμεναν σε σκηνή. Είχαν ένα πυροβόλο των 65 χιλ., ένα πολυβόλο των 20 χιλ. και ένα οπλοπολυβόλο. Υπήρχε ένα τεθωρακισμένο όχημα, τρία φορτηγά και ένας ασύρματος.

Στη Φόκα διέμεναν 9 Γερμανοί και 2 Ιταλοί σε σκηνές με ένα πολυβόλο των 20 χιλ. και ένα οπλοπολυβόλο.

Τα τμήματα, μόλις βγήκαν στην ακτή, προχώρησαν γρήγορα για να κερδίσουν τον χαμένο χρόνο. Μόλις όμως άκουσαν τα πυρά του αντιτορπιλικού  "Κρήτη", έσπευσαν και αυτοί να επιτεθούν νωρίτερα για να μην χάσουν τον αιφνιδιασμό. Η ταυτόχρονη προσβολή των δύο φυλακίων πέτυχε. Οι Γερμανοί διαλύθηκαν και προσπάθησαν να διαφύγουν. Οι απώλειες του εχθρού ήταν συνολικά 7 νεκροί και 6 αιχμάλωτοι.

Οι Ιερολοχίτες αφού κατέστρεψαν όλα τα όπλα και τα υλικά  των φυλακίων, συγκεντρώθηκαν στο προκαθορισμένο σημείο και ακολούθησαν το δρομολόγιο της επιστροφής για την ακτή, όπου θα τους παραλάμβαναν τα πλοιάριά τους. Κατά την διάρκεια της κίνησης, εμφανίστηκαν οι 3 Ιταλοί, που είχαν διαφύγει από το φυλάκιο για να σωθούν, οι οποίοι παραδόθηκαν και αιχμαλωτίστηκαν.

Η 2η ΚΔ χωρίς απώλειες με τους αιχμαλώτους, αποχώρησε από την ακτή στις 0300 της 2 Μαΐου 1945 και επέστρεψε στη Σύμη

Προσβολή των φυλακίων Νότι και Βουνάρα Ν 1/2 Μάι 1945. Δεν υπήρχαν όλοι οι δρόμοι που απεικονίζονται στη σύγχρονη δορυφορική εικόνα


.Η 3η ΚΔ (Υπλγός Κάντας) προσγειαλώθηκε στην περιοχή Αλυκή νοτιοδυτικά της Ρόδου (βλέπε χάρτη) και αυτή καθυστερημένη κατά 1 ώρα και 45 λεπτά, από λάθος αναγνώρισης ακτής, οπότε κινήθηκε γρήγορα προς το Καστέλο. Περίπου 500 μέτρα πριν από το κάστρο, όπου υπήρχε το εχθρικό φυλάκιο της Βουνάρας, είχε ορισθεί το σημείο διασποράς (ΣΔ), όπου η καταδρομική δύναμη διασπάσθηκε σε δύο ομάδες. 

Η 1η ομάδα με 5 Ιερολοχίτες και ένα ντόπιο οδηγό, κινήθηκε προς τα δυτικά στην τοποθεσία Νότι, περίπου 1,5 χιλιόμετρα από το ΣΔ, όπου είχε αναγνωρισθεί εχθρικό φυλάκιο παρατήρησης με 3 Γερμανούς και 1 Ιταλό.

Η 2η ομάδα με 16 Ιερολοχίτες με τον διοικητή της ΚΔ, κινήθηκε προς το Κάστρο, όπου είχε εντοπισθεί εχθρική δύναμη από 10 Ιταλούς και 4 Γερμανούς και ένα τεθωρακισμένο όχημα με πυροβόλο των 75 χιλ. Το φυλάκιο, ήταν προστατευμένο με συρματόπλεγμα.  Μέσα στο χώρο οι Ιταλοί και οι Γερμανοί έμεναν χωριστά. 

Εκεί, ανατολικά του εχθρικού φυλακίου, με τη βοήθεια ενός πολίτη οδηγού, κινήθηκε ένα τμήμα και εγκαταστάθηκε σαν αποκοπή (ασφάλεια) με ένα οπλοπολυβόλο με μέτωπο προς το χωριό Μονόλιθος, προς αντιμετώπιση κάθε κίνησης για υποστήριξη του φυλακίου. Το τμήμα κρούσης χωρίστηκε σε δύο υποομάδες, μία για τους Γερμανούς και μία για τους Ιταλούς.  Οι άλλοι δύο πολίτες, ανέλαβαν το κόψιμο του καλωδίου της τηλεφωνικής γραμμής του φυλακίου. Και στα δύο φυλάκια η κρούση εκδηλώθηκε ταυτόχρονα και αιφνιδιαστικά! Οι σκοποί εξουδετερώθηκαν, με αποτέλεσμα η φρουρά να παραδοθεί σχεδόν χωρίς αντίδραση και να αιχμαλωτισθεί. Ειδικά στο Νότι, οι Ιταλοί παραδόθηκαν αμέσως.

Ακολούθησε η καταστροφή των εχθρικών υλικών και εγκαταστάσεων και στη συνέχεια η ΚΔ κινήθηκε προς  το  Σημείο  απογειάλωσης όπου επιβιβάστηκε στο σκάφος και αναχώρησε για την βάση της στη Σύμη. Οι απώλειες του εχθρού ήταν 2 νεκροί, 1 τραυματίας και 12 αιχμάλωτοι. Οι Ιερολοχίτες είχαν ένα τραυματία.


Η επιχείρηση "Τεντ", μια από τις πρώτες διακλαδικές και διασυμμαχικές  ειδικές επιχειρήσεις στο Αιγαίο, στέφθηκε από επιτυχία όπως περιγράφεται  με λιτή στρατιωτική γλώσσα στην αντίστοιχη Έκθεση των Επιχειρήσεων, από τον τότε Βρετανό επιτελάρχη της Ταξιαρχίας Καταδρομών Ανχη Λεπρέκ:

"Η επιχείρησις αύτη, απετέλεσε κατά μεγάλην προσέγγισιν τον πλήρη τύπον καταδρομής. Το σύνολον της επιχειρήσεως εξετελέσθη σχεδόν εξ ολοκλήρου συμφώνως προς το σχέδιον. Ο εχθρός υπέστη βαρείας απωλείας και εις άνδρας και εις υλικόν, έναντι ημετέρας απωλείας τριών τραυματιών και τούτων ελαφρώς.

Η συνεργασία Ναυτικού και Raiding Forces ήτο εξαιρετική απετέλεσε δε αντάξιον τέλος των θρυλικών επιχειρήσεων της Δωδεκανήσου."

Αυτές ήταν και οι τελευταίες καταδρομικές επιχειρήσεις στα Δωδεκάνησα, λίγο πριν από την παράδοση της γερμανικής φρουράς Δωδεκανήσου στη Σύμη, στις 8 Μαΐου του 1945. Μάλιστα την όλη ιστορία της παράδοσης την αποθανάτισε με το φακό του ένας φωτογράφος Βρετανός στρατιώτης τότε, που είχε αναλάβει τη φωτογραφική κάλυψη. 

Στιγμιότυπο από την υποδοχή των Ιερολοχιτών στη Ρόδο. Ελληνικές, βρετανικές, ακόμη και αμερικανικές σημαίες ανεμίζουν ανάμεσα στο πλήθος. Το ημερολόγιο έγραφε, 9 Μαΐου 1945. (Πηγή)


Στις 9 Μαΐου 1945 ο Ιερός Λόχος και βρετανικές μονάδες αποβιβάζονται σαν ελευθερωτές στη Ρόδο, μέσα σε κλίμα συγκίνησης, ενθουσιασμού  και χαράς των κατοίκων, που έβλεπαν με αισιοδοξία το μέλλον, στην αγκαλιά της μητέρας πατρίδας!

Κάθε χρόνο, τόσο στη Σύμη όσο και στη Ρόδο, εορτάζεται η επέτειος της απελευθέρωσης και διατηρείται άσβεστη η μνήμη των ηρωικών και ένδοξων στιγμών εκείνης της εποχής. Στη Σύμη όποιος πάει, αξίζει να δει το σπίτι στο οποίο υπέγραψε το πρωτόκολλο παράδοσης ο Γερμανός Στρατηγός Βάγκνερ. Οι Συμιακοί το διατηρούν σαν ιστορική κληρονομιά!

Στη Ρόδο δίπλα από το όμορφο παλιό λιμάνι, έχει στηθεί το μνημείο του Ιερού Λόχου σαν ένδειξη τιμής των αγώνων του, για την απελευθέρωση των νησιών του Αιγαίου., Εύχομαι να διατηρείται  η ιστορική μνήμη και ν' αποτελεί πάντα σημείο αναφοράς σε όλες τις δύσκολες στιγμές. 

Όπως τότε, αν παραμείνουμε ενωμένοι και αντιμετωπίζουμε μαζί τα δύσκολα, θα διαψευσθεί αυτό που μου απάντησε πριν από λίγο καιρό ένας από τους τελευταίους Ιερολοχίτες στη ζωή, όταν τον ρώτησα πώς βλέπει σήμερα τα πράγματα: "Εμείς φτιάξαμε και σεις χαλάτε..."



Ανιχνευτής

Πηγή: "Ο Ελληνικός Στρατός στη Μέση Ανατολή (1941-1945) (Ελ Αλαμέιν-Ρίμινι-                                          Αιγαίο) Έκδοση ΓΕΣ/ΔΙΣ 1995
            "ΙΕΡΟΣ ΛΟΧΟΣ 1942-1945" Αντιστρατήγου Ι.Κ. Μανέτα



Πέμπτη 25 Απριλίου 2024

Η επιχείρηση "Chariot"

Τραυματισμένοι Βρετανοί κομάντος αιχμάλωτοι, αμέσως μετά την καταδρομή.  




H  Επιχείρηση "Chariot", αναφέρεται στην αμφίβια επιχείρηση που πραγματοποίησε το Βασιλικό Βρετανικό Ναυτικό σε συνεργασία με το Σώμα Βρετανών Κομμάντος κατά των ναυπηγοεπισκευαστικών εγκαταστάσεων που είχαν κατασκευάσει οι Γερμανοί στην υπό κατοχή γαλλική πόλη Σεν Ναζέρ

Η επιχείρηση πραγματοποιήθηκε υπό την διοίκηση του Μικτού Επιτελείου (Combined Operations Command) στις 28 Μαρτίου 1942 και ο στόχος της επιτεύχθηκε, αν και οι απώλειες των Βρετανών σε έμψυχο και άψυχο υλικό ήταν βαριές.

Διαβάστε με λεπτομέρεια την όλη επιχείρηση, η οποία αποτελεί ένα εγχείρημα "Μπουρλότου" σε πιο μοντέρνα έκδοση, στο σύνδεσμο: "Chariot" 

Δείτε και το βίντεο που περιγράφει τα γεγονότα. Μία  πράξη γενναίων ανθρώπων.

Ανιχνευτής






Τρίτη 23 Απριλίου 2024

Ειδικός Πόλεμος. Η "θανάσιμη τριάδα"


Άνδρας των ειδικών δυνάμεων, ετοιμάζεται να εκτελέσει επιχειρησιακό άλμα από μεγάλο ύψος με πλήρη φόρτο και οπλισμό. Φέρει και μάσκα οξυγόνου για ν' αντιμετωπίσει την έλλειψη του οξυγόνου στο μεγάλο υψόμετρο, καθώς θα πέφτει. (Πηγή φωτογραφίας)


(Επικαιροποίηση παλαιότερου άρθρου)

















Αεροναυτική δύναμη, πληροφορίες και ειδικές επιχειρήσεις,  διαμορφώνουν ένα νέο διακλαδικό δόγμα στη διεξαγωγή του  ειδικού πολέμου* και γενικότερα  στην αντιμετώπιση ασύμμετρων απειλών.

Όλες οι σύγχρονες ειδικές επιχειρήσεις που έχουν εκτελεσθεί ή  εξελίσσονται στις δύσκολες περιοχές του πλανήτη, Ιράκ, Αφγανιστάν, Συρία, Σομαλία, Υεμένη, Ουκρανία, Μέση Ανατολή και αλλού, έχουν στηριχθεί πρωτίστως στους παραπάνω τρεις συντελεστές.

Η συλλογή λεπτομερών, αξιόπιστων, έγκαιρων και επίκαιρων πληροφοριών, για την όποια περιοχή ενδιαφέροντος, διευκολύνει πάρα πολύ στην επιτυχή διείσδυση ειδικών τμημάτων, συνήθως απ' αέρος, για την  εκτέλεση ειδικής αναγνώρισης ή άμεσης (καταδρομικής) ενέργειας.

Στα πλαίσια της ειδικής αναγνώρισης από ειδικά τμήματα, γίνεται εντοπισμός ή επιβεβαίωση ύπαρξης κρισίμων εχθρικών στόχων, για τους οποίους έχει δοθεί προτεραιότητα προσβολής. Η αμφίδρομη διακίνηση πληροφοριών σε σχεδόν πραγματικό χρόνο, επιτρέπει στα κατάλληλα αεροναυτικά μέσα (και όχι μόνο) αεροσκάφη επανδρωμένα και μη και ελικόπτερα, να βρεθούν πολύ σύντομα πάνω από το στόχο τους και να σπείρουν το χάος και τον πανικό. 

Το "πάνω από το στόχο" λέγεται μεταφορικά, γιατί στις περισσότερες περιπτώσεις πιθανόν η άφεση των πυρομαχικών να γίνει αρκετά μακριά, ενώ η καθοδήγησή τους προς τον επιλεγέντα στόχο να γίνει με τη βοήθεια καταδείκτη laser, ή radiobeacons (φορητών ραδιοφάρων που τοποθετούνται από καταδρομικά τμήματα με διείσδυση εγγύς του στόχου), ή με την απ' ευθείας συνεννόηση του καταδρομικού τμήματος με τα αεροσκάφη.

Αυτή η "ζύμωση" αεροναυτικών μέσων, πληροφοριών και ειδικών επιχειρήσεων έχει διαπιστωθεί, ότι αποτελεί την καλύτερη "συνταγή"  για τη δημιουργία ευνοϊκών συνθηκών εκτέλεσης μεγαλύτερων επιχειρήσεων. Στη διεξαγωγή ανορθόδοξου πολέμου ή "άτακτου" πολέμου, (όπως εμφανίσθηκε πριν από μια 15ετία στη διεθνή στρατιωτική ορολογία), αποδείχτηκε ότι και μόνο αυτή η τριάδα επιφέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα.

Ήταν και εξακολουθεί να είναι μέχρι τώρα, κάτι που εξυπηρετεί τους πολιτικούς ηγέτες μεγάλων χωρών,  δυνάμεις των οποίων εμπλέκονται σε επιχειρήσεις ανά τον κόσμο. Η αποφυγή εμπλοκής μεγάλων χερσαίων δυνάμεων συμφέρει πολιτικά και οικονομικά, αρκεί να βρεθούν οι κατάλληλοι άνθρωποι να κάνουν τη δουλειά.

Αυτό όμως προϋποθέτει, απόλυτα στενή συνεργασία αεροπορικών και ναυτικών δυνάμεων, με μονάδες ειδικών επιχειρήσεων και υπηρεσίες πληροφοριών. Δηλαδή, κοινό διακλαδικό επιτελείο, ή τουλάχιστον ανταλλαγή συνδέσμων, θέσπιση κοινών κανόνων, άριστο και συμβατό-διαλειτουργικό υλικό επικοινωνιών, διάθεση μέσων και υλικών τελευταίας τεχνολογίας και βέβαια διαρκής συνεκπαίδευση, για την αποφυγή λαθών και αδελφοκτόνων πυρών. Με μια λέξη: Διακλαδικότητα!

Μόνο έτσι, οι εκτιμήσεις γίνονται πιο γρήγορα, υπάρχει "κοινή" γλώσσα κατανόησης, οι αποφάσεις είναι ταχείες και ορθές στηριζόμενες σε σωστές πληροφορίες και η αντίδραση είναι άμεση επιτυγχάνοντας έτσι τον αιφνιδιασμό του αντίπαλου, αφού δεν προλαβαίνει ν' αντιδράσει όπως θα ήθελε.

Αλλά δε θα πρέπει να γίνεται παρερμηνεία ούτε να υπάρχει σύγχυση! Οι ειδικές επιχειρήσεις από μόνες τους δεν κερδίζουν τον πόλεμοΑπαιτείται συλλογική προσπάθεια όλων των  δυνάμεων ενός κράτους. Οι ειδικές επιχειρήσεις, όπως έχει αποδειχθεί ιστορικά, συμβάλλουν κατά πολύ στην επιτυχή έκβασή του, με την αποφυγή ίσως μεγαλύτερων, μαζικών και καταστρεπτικών συγκρούσεων. Αρκεί να αναλαμβάνονται στον κατάλληλο χρόνο και τόπο, αφού έχει εκτιμηθεί σωστά η αναγκαιότητα  και η δυνατότητα εκτέλεσής τους, για την προσβολή του κατάλληλου στόχου.


Ανιχνευτής



* Ο όρος Ειδικός Πόλεμος, αν και εμφανίστηκε πρόσφατα στις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις με την ίδρυση της σύγχρονης Διοίκησης Ειδικού Πολέμου (ΔΕΠ) στο ΓΕΕΘΑ, είναι σχετικά παλιός, της 10ετίας του '60 και καλύπτει ένα ευρύ φάσμα ειδικών, συγκεκαλυμμένων και ανορθόδοξων, (μη συμβατικών) ενεργειών, που μπορούν να αναληφθούν από ειδικές μονάδες και των τριών κλάδων των ενόπλων δυνάμεων μιας χώρας. Στην ουσία, θα πρέπει να περιλαμβάνει όλες τις συντονισμένες δραστηριότητες ειδικών αλλά και μερικών υποβοηθητικών επιχειρήσεων, (ψυχολογικών, πληροφοριακού και ηλεκτρονικού πολέμου) κάτω από ενιαία διακλαδική διοίκηση, με  σκοπό την υποστήριξη και υποβοήθηση του έργου των συμβατικών δυνάμεων και απώτερη επιδίωξη την κάμψη του αγωνιστικού πνεύματος ενός αντιπάλου και τη νίκη  με το μικρότερο δυνατό κόστος σε προσωπικό και υλικό. Αυτές οι ενέργειες θα πρέπει να καλύπτουν όλο το φάσμα των επιχειρήσεων σε στρατηγικό, επιχειρησιακό και τακτικό ακόμη επίπεδο. Θα πρέπει επομένως να εισαχθεί η νέα εθνική ορολογία στα σχετικά εγχειρίδια, με πλήρη και σαφή προσδιορισμό της έννοιας. Κάθε χώρα έχει το δικαίωμα να επιλέγει την εθνική της ορολογία, σύμφωνα με τις δικές της εθνικές επιδιώξεις, ανεξάρτητα από την κοινά αποδεκτή συμμαχική ορολογία. 


Δευτέρα 22 Απριλίου 2024

"Οι Αταίριαστοι Ήρωες"


(Αναδημοσίευση άρθρου)

Τον Απρίλιο του 1944, ένας Γερμανός στρατηγός απαγάγεται στην Κρήτη, κυριολεκτικά κάτω από την μύτη των Γερμανών, μ' έναν πρωτότυπο και αριστοτεχνικό τρόπο. Ούτε μια σφαίρα δεν έπεσε, δεν χύθηκε σταγόνα αίμα και δεν υπήρξε σχεδόν καθόλου πάλη με τους απαγωγείς. Ο στρατηγός Χάινριχ Κράιπε, απλά εξαφανίστηκε!

Ομάδα των απαγωγέων του Γερμανού στρατηγού Χάινριχ Κράιπε. Από αριστερά προς τα δεξιά: Γιώργος Τυράκης, Γουίλιαμ Μος, Πάτρικ Λη Φέρμορ, Μανώλης Πατεράκης και Αντώνης Παπαλεονίδας. (Πηγή)  



Ότι έμεινε πίσω σαν αποδεικτικό στοιχείο της απαγωγής, ήταν μόνο για να δείξει την ταυτότητα των δραστών και να αναχαιτίσει την οργή των Γερμανών που θα ξέσπαγε πάνω στους δυστυχείς κατοίκους της περιοχής. Μια γόπα από αγγλικά τσιγάρα, το χάρτινο περίβλημα από μια αγγλική σοκολάτα Cadbury  και ένα ειρωνικό σημείωμα γραμμένο στ' αγγλικά που έλεγε: "Συγγνώμη που αναγκαστήκαμε ν' αφήσουμε αυτό το όμορφο αμάξι εδώ", υπονοώντας  το όχημα του στρατηγού, ένα Opel σεντάν, το οποίο εγκατέλειψαν οι απαγωγείς σε μια παραλία.

Το όλο ιστορικό γεγονός συμπεριλαμβάνεται σ' ένα βιβλίο που εκδόθηκε  με τον τίτλο: "Natural Βorn Heroes: How a Daring Band of Misfits Mastered the Lost Secrets of Strength and Endurance" (Φυσιολογικά Γεννημένοι Ήρωες: Πώς μια Τολμηρή Ομάδα Αταίριαστων Ανθρώπων Κατείχε τα Χαμένα Μυστικά της Δύναμης και της Αντοχής).

Ο συγγραφέας του, Christopher Mc Dougall,  λάτρης του αθλητισμού και ειδικά των ακραίων αθλημάτων που έγινε γνωστός για το εξαιρετικό βιβλίο του "Born to Run" (Γεννημένοι για να τρέχουμε) χρησιμοποιεί αυτή την ιστορική καταδρομική ενέργεια που συνέβη κατά τη διάρκεια του 2ου ΠΠ στην Κρήτη,  σαν βασικό παράδειγμα πάνω στο οποίο εκτυλίσσει τις απόψεις του σχετικά με ανάπτυξη της δύναμης και της αντοχής του ανθρώπινου σώματος.

Οι απαγωγείς, ήταν τολμηροί Βρετανοί και Έλληνες κομάντος μαζί με Έλληνες Κρητικούς αντάρτες. Ο Mc Dougall, παρουσιάζει σε συμπυκνωμένη μορφή, τη θέση του για το ρόλο της σωματικής αντοχής στην επιτυχία του εγχειρήματος αυτών των ανθρώπων. Πίεσαν τους εαυτούς τους μέχρι τα άκρα, περιδιαβαίνοντας τα κακοτράχαλα βουνά της ορεινής Κρήτης.

Κατά την διάρκεια της κατοχής, η ελληνική αντίσταση κατά των Ναζί, υποστηρίχθηκε σημαντικά από τους συμμάχους και ειδικότερα από τους Βρετανούς, που γι' αυτό τον σκοπό, δηλαδή τη δημιουργία κινημάτων αντίστασης στις κατεχόμενες χώρες, οργάνωσαν μια ειδική υπηρεσία, την SOE (Special Operations Executive) γνωστή με το παρατσούκλι: "Η εταιρεία".

Η μυστική αυτή υπηρεσία πλαισιώθηκε από κάθε λογής ανθρώπους εθελοντές, λάτρεις της δράσης και των περιηγήσεων ανά τον κόσμο, που ήξεραν ξένες γλώσσες και είχαν γυρίσει σε πολλές χώρες. Μετά από εντατική εκπαίδευση στις δολιοφθορές, στην πτώση με αλεξίπτωτο, στις εκρηκτικές ύλες, στις επικοινωνίες, αλλά και στην πάλη σώμα με σώμα, στις βολές και στην βελτίωση της σωματικής τους ικανότητας, ανέλαβαν αποστολές σε διάφορες χώρες, αρχικά στο θέατρο επιχειρήσεων της Ευρώπης  (αργότερα Αφρικής και Ασίας) με σκοπό "να κάνουν την Ευρώπη να φλέγεται" όπως τους διέταξε ο μακαρίτης Τσόρτσιλ, ο εμπνευστής αυτής της υπηρεσίας. Αυτές οι "σκιές του θανάτου" έδρασαν στα μετόπισθεν του εχθρού, συνεργαζόμενες στενά με κάθε λογής ανθρώπους τοπικών αντιστάσεων διαφορετικής προέλευσης και κοινωνικής θέσης.

Έτσι λοιπόν, ο συγγραφέας βρήκε μέσα από ιστορικές πηγές την ομάδα των "αταίριαστων" ανθρώπων, όπως ο ίδιος την περιγράφει, τον πρώην "άφραγκο" δημοσιογράφο Αλέξανδρο Φίλντινγκ, με το βαθμό του υπολοχαγού στην Κρήτη, τον λοχαγό  Στάνλεϊ Μος, οπαδό της περιπέτειας, τον πρώην περιπλανώμενο "play boy" και λόγιο Πάτρικ Λη Φέρμορ  ταγματάρχη και τέσσερεις κομάντος κρητικούς, όλοι στελέχη  της SOE. Αυτοί συνεργάσθηκαν με ντόπιους αντιστασιακούς, βοσκούς, αγρότες, χωροφύλακες με "παράξενα" τοπικά παρατσούκλια και ονόματα, όλοι άνθρωποι που ήξεραν την φύση και τα βουνά του νησιού τους, πραγματικοί ξωμάχοι. Όλοι έδεσαν μεταξύ τους αρμονικά και πέτυχαν το στόχο τους.

Ο Mc Dougall όμως δεν αρκείται στην απλή επανάληψη της ιστορίας, αλλά προσπαθεί ν' αναδείξει το γιατί πέτυχαν! Η ηρωική αυτή πράξη δεν πέτυχε τυχαία! Υπήρχε κάτι που συντέλεσε στην επιτυχία. Ήταν η αντοχή αυτών των ανθρώπων, σωματική και ψυχική! Ο ηρωισμός δημιουργείται! Δεν είναι απλά και μόνο έμφυτος! Η διαπαιδαγώγηση και η σκληρή σωματική εξάσκηση, κάνει τον άνθρωπο να έχει ικανότητες τέτοιες, που ν' αψηφά τον κίνδυνο, γνωρίζοντας τις δυνατότητες που έχει για να τον υπερβαίνει ή να τον παρακάμπτει.

Άλλωστε αυτή είναι και η ουσία του βιβλίου. Η  συντήρηση της περιτονίας, αυτού του ισχυρού συνδετικού ιστού που προσδίδει την ελαστικότητα στο σώμα μας, παίζει σημαντικό ρόλο στην ευεξία και την ενδυνάμωση του ανθρώπινου οργανισμού. Ήταν αυτό που πρόσεχαν πολύ οι αρχαίοι Έλληνες, όπως αναφέρει ο συγγραφέας, στην εξάσκηση του σώματος, έχοντας παράλληλα, και  την κατάλληλη διατροφή, την λεγόμενη σήμερα "μεσογειακή διατροφή".

Μέσα στην ανθρώπινη ιστορία, ο ηρωισμός δεν ήταν απλά μια αρετή, αλλά περισσότερο τέχνη, που δεν ήταν καθόλου τυχαία. Η τέχνη του ήρωα, δεν είναι απλά να είσαι γενναίος, αλλά να είσαι τόσο ικανός, ώστε να τολμάς να κάνεις πράγματα που άλλοι ούτε τα φαντάζονται.  Και αυτό είναι αποτέλεσμα μιας πολυδιάστατης προσπάθειας, με βέλτιστη διατροφή, φυσική αγωγή και αυτοκυριαρχία και πνευματική ισορροπία.

Στην Κρήτη, υπάρχουν ακόμη, όπως αναφέρει ο συγγραφέας, οι σωστές διατροφικές συνήθειες που μαζί με τη φυσική δραστηριότητα  των ορεσίβιων, διατηρούνται οι προϋποθέσεις για την δημιουργία ηρώων. Δεν είναι τυχαίο ότι ένα από τα προσωνύμια που της αποδίδονται, είναι και σαν "Νησί των Ηρώων".

Τελικά, αν και δεν έχει υπηρετήσει ποτέ στις ειδικές δυνάμεις, προσεγγίζει από άλλη οπτική γωνία, αυτό που αναφέρεται στην στρατιωτική ορολογία σαν "μαχητική ικανότητα". Είναι ακριβώς αυτό που επιδιώκουν οι ειδικές δυνάμεις σ' όλο τον κόσμο: Την επίτευξη του ακατόρθωτου!

Ενδιαφέρον βιβλίο για διάβασμα! Έχει ήδη γράψει και το δεύτερο μέρος με τον ίδιο τίτλο.

Η απαγωγή του Γερμανού στρατηγού γυρίστηκε και ταινία το 1957, με πρωταγωνιστή τον αείμνηστο Ντερκ Μπόγκαρτ με τον τίτλο "Ill met by moon light" και αν θέλετε μπορείτε να την δείτε ΕΔΩ. Μερικά χρόνια αργότερα, η ομάδα με τον Γερμανό παρουσιάστηκαν σε μια ελληνική εκπομπή, που προκάλεσε μεγάλο ενδιαφέρον. Μπορείτε να την δείτε ΕΔΩ



Ανιχνευτής










Σάββατο 6 Απριλίου 2024

Ξεχασμένοι πολεμιστές

Σε μια μικρή νησίδα, μεταξύ των λεωφόρων Πατησίων και Αλεξάνδρας, δίπλα στην πλατεία Αιγύπτου, βρίσκεται μια μαρμάρινη προτομή, που αναπαριστά ένα στρατιωτικό με το πηλήκιό του.

Πολλοί λίγοι από τους διερχόμενους διαβάτες ίσως γνωρίζουν ποιός ήταν αυτός ο άνθρωπος. Αν τύχει και πλησιάσετε κοντά, θα διαβάσετε:

ΑΝΤ/ΡΧΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΣΙΓΑΝΤΕ
ΑΡΧΗΓΟΣ ΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΣ
ΜΙΔΑΣ 614
ΕΠΕΣΕ ΣΤΙΣ 14 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1943
ΣΕ ΣΥΜΠΛΟΚΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΙΤΑΛΟΥΣ

Στο πλάι της προτομής υπάρχει μια ορθογώνια μαρμάρινη πλάκα επάνω στην οποία υπήρχε (πριν το βανδαλήσουν και το κλέψουν) ορειχάλκινο ανάγλυφο που αναπαριστούσε έναν ασύρματο: επρόκειτο για το σήμα της οργάνωσης "Μίδας 614". Κάτω από το ανάγλυφο είναι χαραγμένα τα λόγια:


Παλαιά φωτογραφία του μνημείου με το ορειχάλκινο σήμα

Πηγή



ΜΙΔΑΣ 614
ΑΡΧΗΓΟΣ
ΑΝ/ΧΗΣ Ι. ΤΣΙΓΑΝΤΕ 

και δίπλα γράφει:

ασυρματιστές
Κ. ΡΟΥΣΣΟΣ σκοτώθηκε σε συμπλοκή με Γερμανούς 31-3-1943
Μ. ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΣ
Θ. ΛΙΑΚΟΣ
Μ. ΔΑΝΙΗΛΙΔΗΣ
εκτελέστηκαν
από τους Γερμανούς
στο σκοπευτήριο
της Καισαριανής
20-5-1943

Με αυτά τα λίγα λόγια περιγράφεται μια παλιά ξεχασμένη ιστορία ηρωισμού και πατριωτισμού. Άνθρωποι που μόλις η Ελλάδα υπέστη την τριπλή κατοχή, ξεκίνησαν να οργανώνονται για να αντισταθούν στον κατακτητή. Ήταν αυτοί που άρχισαν να διαμορφώνουν την εθνική αντίσταση. Πολλές ήταν οι οργανώσεις αυτές, που επίσης δεν έγιναν τόσο γνωστές όπως το ΕΑΜ για παράδειγμα. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι ότι δεν έδρασαν κατά των ναζί, των φασιστών Ιταλών και κατά των Βουλγάρων.

Η οργάνωση "Μίδας 614" ήταν από τις πρώτες μυστικές οργανώσεις που δημιουργήθηκαν με την υποστήριξη του συμμαχικού στρατηγείου Μέσης Ανατολής, με σκοπό την εκτέλεση δολιοφθορών και την συλλογή πληροφοριών περί της δράσης των στρατευμάτων κατοχής και ιδιαίτερα τις κινήσεις προσωπικού και εφοδίων. 

Κάθε χρόνο τέτοιες ημέρες, μπορεί να δείτε λίγους, πολύ λίγους ηλικιωμένους ανθρώπους να καταθέτουν στεφάνι στη μνήμη του ηρωικού νεκρού, Ιωάννη Τσιγάντε. Οι μόνοι που τον θυμούνται είναι από τη Λέσχη των Καταδρομέων και Ιερολοχιτών και έρχεται και μια μικρή αντιπροσωπεία από τον στρατό, από τις ειδικές δυνάμεις. 

Ήταν ο αδελφός του Χριστόδουλου Τσιγάντε, του ιδρυτού του Ιερού Λόχου Μέσης Ανατολής. Και μη νομίζετε ότι μιλάμε για κάποιον "εθνικιστή" που έφτιαξε τη δική του οργάνωση για να εξυπηρετήσει τους σκοπούς της όποιας "δεξιάς" παράταξης!

Μιλάμε για κάποιον που αποτάχθηκε από το στράτευμα μετά το κίνημα του '35 μαζί με τον Σαράφη και υποβιβάστηκε στον βαθμό του στρατιώτη. Στη δίνη του πολέμου, όταν η πατρίδα μας είχε ανάγκη από μαχητές, όλοι προσφέρθηκαν ανιδιοτελώς να  συμμετάσχουν και να πολεμήσουν.

Έτσι ο Γιάννης Τσιγάντες, που στο μεταξύ είχε διαφύγει στη Μέση Ανατολή, στρατολογήθηκε ξανά και ανέλαβε υπηρεσία στα πλαίσια της βρετανικής SOE. Ένα βράδυ,του Ιουλίου του 1942, μαζί με συνεργάτες του έφτασε με βρετανικό υποβρύχιο και αποβιβάστηκε σε κάποιον απόμερο ορμίσκο της Μάνης για ανάληψη δράσης στην Ελλάδα. Πρώτο του έργο θα ήταν η πρόκληση ζημιάς στον ισθμό της Κορίνθου για να σταματήσει η κίνηση πλοίων. Μακροπρόθεσμα η σχεδίαση προέβλεπε τον συντονισμό της αντίστασης πανελλαδικά υπό ενιαία διοίκηση.

Έφερε μαζί του και χρήματα για "εξαγορά" υπηρεσιών. Το "άτιμο το κεφάλαιο", επεμβαίνει παντού και πάντοτε! Τελικά απ' ότι φαίνεται αυτά τον "έφαγαν"! Τον πρόδωσαν για να καρπωθούν τα χρήματα, λένε κάποιοι. Επίσημα δεν έχει βρεθεί ποιός ήταν ο προδότης. Το σίγουρο είναι ότι υπήρχε προδότης!

Παλαιότερα, η Λέσχη Καταδρομέων και Ιερολοχιτών οργάνωνε προς τιμήν του, μια σεμνή και σύντομη τελετή, ένα τρισάγιο, όπως το κάνουν συγγενικά πρόσωπα. Ένας απλός χαιρετισμός και μετά ίσως και ένας καφές σε κάποιο κοντινό καφενείο, μαζί με τους λιγοστούς τότε, στη ζωή ιερολοχίτες και με μεταγενέστερους καταδρομείς. Οι παλιοί θυμόντουσαν κάποια ιστορία από τον πόλεμο και καθήλωναν  για λίγα λεπτά, τους νεώτερους παριστάμενους! Όπως είπε κάποιος σοφός πρόγονός μας (τελικά μου φαίνεται ότι μόνο τότε υπήρξε η σοφία),  "οι αναμνήσεις είναι η βακτηρία των γερόντων στη ζωή".Και μετά ο καθένας τραβούσε για το σπίτι του. 

Αν ποτέ σας πάρει ο δρόμος προς τα εκεί, ρίξτε μια ματιά στην προτομή του "ξεχασμένου" πολεμιστή.  Ο Περρίκος, και η Λέλα Καραγιάννη, ξεχασμένοι και μοναχικοί και αυτοί, είναι λίγο μακριά για να του κάνουν παρέα!


Ανιχνευτής





Τετάρτη 27 Μαρτίου 2024

Στις αμμουδιές της Ιβοζίμα

Η ύψωση της αμερικανικής σημαίας στην Ιβοζίμα στις 23 Φεβρουαρίου 1945, στην κορυφή του υψώματος Σουριμπάσι.
Πηγή φωτογραφίας

 
Η μάχη της Ιβοζίμα κράτησε από τις 19 Φεβρουαρίου μέχρι τις 26 Μαρτίου του 1945. Η επιχείρηση "Detachment", αυτή ήταν η κωδική ονομασία της, ήταν μια κλασσική αποβατική επιχείρηση των Αμερικανών Πεζοναυτών, που έγινε στο ομώνυμο νησί, με σκοπό την κατάληψη των τριών στρατιωτικών, ιαπωνικών αεροδρομίων, επάνω σ' αυτό.


Πηγή Wikipedia


Η στρατηγική(;) θέση του νησιού, σε σχέση με την απόστασή του από τις ιαπωνικές ακτές, βάρυνε σημαντικά στην απόφαση  για την κατάληψή του από τους Αμερικανούς. Κατ' αρχή αποστερούσε τους Ιάπωνες από μία ακόμη προωθημένη αεροπορική βάση εξορμήσεων. Το σημαντικότερο βέβαια ήταν ότι έδινε στους Αμερικανούς το πλεονέκτημα να έχουν αυτοί πλέον αντίστοιχη προωθημένη βάση κοντά στις εχθρικές γι' αυτούς ακτές και να επηρεάζουν την περιοχή ΔΜ του αντιπάλου. 

Αυτή ήταν η επίσημη εκδοχή. Δεν θα μπορούσε να γίνει από αλλού η προσβολή της ιαπωνικής ενδοχώρας με λιγότερο κόστος σε ζωές; Αυτό το ερώτημα άρχισε να εμφανίζεται μετά την κατάληψη που είχε σαν συνέπεια τον θάνατο 7.000 Αμερικανών Πεζοναυτών και τον τραυματισμό άλλων 19.000 ανδρών. Από τους 22.000 Ιάπωνες, μόνο 216 πιάστηκαν αιχμάλωτοι, ενώ όλοι οι άλλοι σκοτώθηκαν.

Την απόβαση την εκτέλεσε το V Σώμα Πεζοναυτών  αποτελούμενο από τις 3η, 4η και 5η Μεραρχίες με συνολική δύναμη 70.000 ανδρών περίπου. Ο Διοικητής της Αμφίβιας Δύναμης Επιχειρήσεων (ΔΑΔΕ) ήταν ο Ναύαρχος Νίμιτς και ο Διοικητής Αποβατικών Στρατευμάτων (ΔΑΣ) ο Στρατηγός Χόλαντ  Σμιθ.

Το νησί κυριολεκτικά κάηκε! Ήταν η πιο αιματηρή μάχη που αντιμετώπισαν οι Πεζοναύτες στον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ας δούμε συνοπτικά μερικά πράγματα που πρέπει να ειπωθούν.

 Οι Ιάπωνες ήθελαν οπωσδήποτε να κρατήσουν αυτό το νησί, γιατί είχαν χάσει μέχρι τότε τα νησιά Μάρσαλ και τις Καρολίνες. Γι' αυτούς ήταν "ζωτικό έδαφος", αφού απαγόρευε στους Αμερικάνους να έχουν πρόσβαση στις ακτές της πατρίδας τους με τα βομβαρδιστικά τους.  Άρχισαν την αμυντική του οργάνωση από το Μάρτιο του 1944, αφού έκαναν επανεκτίμηση της κατάστασης για την έκβαση του πολέμου.



Νήσος Ιβοζίμα (Πηγή: Google maps)

Το νησί βρίσκεται  650 ναυτικά μίλια (1200 χλμ) νότια από το Τόκιο. Έχει έκταση 21 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Το πλέον δεσπόζον ύψωμα είναι το Σουριμπάτσι με ύψος 161 μέτρων, στα νότια του νησιού. Είναι καθαρά ηφαιστειογενές με σχετικά πυκνή βλάστηση στο εσωτερικό και με δύσκολο και σκληρό έδαφος, ασυνήθιστα επίπεδο στο κέντρο του. Γι αυτό και επιλέχθηκε για προκεχωρημένη αεροπορική βάση της ιαπωνικής αυτοκρατορικής αεροπορίας.

Tο ύψωμα Σουριμπάσι στην Ιβοζίμα (Πηγή Google maps)
Οι Αμερικανοί από την άλλη πλευρά το θεώρησαν σαν στρατηγικό αντικειμενικό σκοπό. Αργότερα αποκαλύφθηκε ότι το ήθελαν για βάση ανεφοδιασμού των βομβαρδιστικών Β-29, κάποια από τα οποία,  θα μετέφεραν αργότερα και τις ατομικές βόμβες για ρίψη στο Ναγκασάκι και στη Χιροσίμα! Αυτή ίσως να είναι  μια αδικαιολόγητη "δικαιολογία", για τις τόσο μεγάλες απώλειες σε ανθρώπινες ζωές. Δεν πήγαν τάχα χαμένες, γιατί η κατάληψη του νησιού συνέβαλε στο γρήγορο τέλος του πολέμου! Με εκατόμβες νεκρών αμάχων, δυστυχώς!

Ο Ιάπωνας στρατηγός Τανταμίσι Κουριμπαγιάσι, που είχε αναλάβει την αμυντική οργάνωση του νησιού, έκανε καλή δουλειά! Εφάρμοσε την αρχή της περιμετρικής άμυνας, εκμεταλλευόμενος στο έπακρο τη φυσική διαμόρφωση του εδάφους. Έγιναν οχυρώσεις και υπόγεια καταλύματα, οργανώθηκε πλέγμα υπόγειων διαδρόμων επικοινωνίας συνολικού μήκους 12 χιλιομέτρων, μεταξύ θέσεων ομαδικών όπλων, όλμων και πολυβόλων, εξετάσθηκαν όλες οι απυρόβλητες περιοχές και καλύφθηκαν με παγιδεύσεις, δοκιμάσθηκαν αντεπιθέσεις, οργανώθηκαν κωλύματα και τοποθετήθηκαν ναρκοπέδια σε όλες τις πιθανές ακτές απόβασης αλλά και στο εσωτερικό του νησιού, δημιουργώντας χώρους καταστροφής εχθρικού προσωπικού και μέσων.

Το πυροβολικό του έκανε επισημάνσεις χαρακτηριστικών σημείων και τοπογραφική οργάνωση για προσβολή στόχων, οπουδήποτε στο νησί, επιλέγοντας πολλές υπόγειες και καλά καλυμμένες θέσεις βολής. Παράλληλα χρησιμοποίησε πάρα πολύ τους Ελεύθερους Σκοπευτές για την προσβολή Αμερικανών στρατιωτών, κυρίως ηγητόρων και χειριστών ομαδικών όπλων. Έγιναν εξονυχιστικές αναγνωρίσεις, και επελέγησαν κατάλληλες θέσεις βολής κατά μήκος προσβάσεων από τις ακτές προς το εσωτερικό του νησιού.

Η άμυνα του νησιού χωρίσθηκε σε δυο τομείς το βόρειο και το νότιο στον οποίο δέσποζε το περίφημο ύψωμα Σουριμπάτσι, εκεί που υψώθηκε η αμερικανική σημαία και αποθανατίστηκε με φωτογραφία η οποία έγινε έμβλημα των Αμερικανών Πεζοναυτών. Με διαταγή του,  ο Στρατηγός, απαγόρευσε τις αντεπιθέσεις αυτοκτονίας των στρατιωτών του, τις γνωστές σαν "έφοδος banzai" από την αντίστοιχη πολεμική ιαχή των Ιαπώνων. Ήταν έφοδος απελπισίας ή αυτοκτονίας καλύτερα, όταν η μάχη ήταν χαμένη και ο αξιοπρεπής θάνατος ήταν προτιμότερος του εξευτελισμού της αιχμαλωσίας. Γιατί το έκανε αυτό;

Οι Ιάπωνες είχαν χάσει την ναυτική κυριαρχία στη θάλασσα και αεροπορική υπεροχή ήταν πλέον αμφισβητούμενη. Όταν άρχισαν να οργανώνουν αμυντικά το νησί, ήξεραν ότι δεν μπορούν να το υποστηρίξουν ούτε με ναυτικές δυνάμεις, αλλά ούτε και με αεροπορικές. Διέθεσαν ένα περιορισμένο αριθμό πιλότων καμικάζι στον Στρατηγό Κουριμπαγιάσι, για να τους χρησιμοποιήσει όπως αυτός θα εκτιμούσε. Η κύρια επιδίωξη ήταν η άμυνα μέχρις εσχάτων και η πρόκληση μεγάλων απωλειών στον αντίπαλο έτσι ώστε να διστάζει πλέον να σκέφτεται απόβαση στην Ιαπωνία. Επομένως οι Ιάπωνες επιτελείς ήξεραν εκ των προτέρων την έκβαση του αγώνα, όπως την ήξερε και ο Στρατηγός. Οι έφοδοι
αυτοκτονίας, θα επιτάχυναν την νίκη των Αμερικανών και ο Στρατηγός δεν το ήθελε αυτό.

Οι Αμερικανοί δεν ήξεραν όλα αυτά, αλλά γνώριζαν πολύ καλά την τακτική των Ιαπώνων από τις προηγούμενες μάχες που είχαν δώσει. Έτσι λοιπόν, σύμφωνα με το δόγμα αμφιβίων επιχειρήσεων, αφού εξασφάλισαν την αεροπορική και τη ναυτική υπεροχή, απομόνωσαν το νησί και άρχισαν από τις 15 Φεβρουαρίου του 1945, να το "μαλακώνουν", εκπέμποντας ισχυρό πυρ, από ναυτικό πυροβολικό και την αεροπορία! Το νησί κυριολεκτικά κατέβηκε, από τον τόσο έντονο βομβαρδισμό, που κράτησε μέχρι το πρωί της 19 Φεβρουαρίου.Τα καταδρομικά τους μπορούσαν να εκπέμπουν πυρά για σχεδόν έξι ώρες χωρίς σταματημό και μετά τον ανεφοδιασμό άλλο τόσο και άλλο τόσο...Η αρμάδα χτύπαγε από όλες τις πλευρές, προσπαθώντας να εξουδετερώσει κάθε αντίσταση στις προεπιλεγμένες ακτές αποβάσεως.

Στις 17 Φεβρουαρίου, ένα ειδικό τμήμα βατραχανθρώπων, διείσδυσε σε προκαθορισμένη ακτή για αναγνώριση. Οι Ιάπωνες όμως τους αντιλήφθηκαν και τους πυροβόλησαν. Ένας σκοτώθηκε και η ομάδα αποχώρησε εσπευσμένα. Δεν ξανάγινε άλλη απόπειρα εκτέλεσης ειδικών επιχειρήσεων, όπως τουλάχιστον φαίνεται από τα ιστορικά αρχεία.




Οι Ιάπωνες που ήξεραν τι τους περιμένει, είχαν οργανωθεί καλά, κρυμμένοι στα βάθη της γης. Μόλις τελείωσε ο βομβαρδισμός ξανανέβηκαν στην επιφάνεια και πήραν θέσεις. Η απόβαση ξεκίνησε στις 08.59 το πρωί της 19 Φεβρουαρίου 1945. Οι Πεζοναύτες του πρώτου κύματος, όρμησαν από τις  ΑΒΑΚ στην ακτή! Καμία αντίσταση. Παντού επικρατούσε νεκρική σιγή. Βγήκε το πρώτο τάγμα, για ν' ακολουθήσει το επόμενο κύμα. Άρχισαν να συσσωρεύονται στην ακτή, ξεθαρρεμένοι, έχοντας την εντύπωση ότι τελικά ο βομβαρδισμός είχε κάνει τη δουλειά γι' αυτούς. Άρχισαν δειλά-δειλά και στη συνέχεια πιο γρήγορα να προχωρούν στο εσωτερικό. Εκεί τους περίμενε η θανάσιμη έκπληξη!

Ο Ιάπωνας Στρατηγός, είχε δώσει την εντολή, να αφήσουν τον εχθρό να συγκεντρωθεί πρώτα στην ακτή, και στη συνέχεια με διαταγή του να τον κτυπήσουν αφανίζοντάς τον. Έτσι και έγινε! Άρχισε το μακελειό. Από παντού ξεφύτρωναν οι Γιαπωνέζοι και κτυπούσαν αλύπητα. Το πεδίο της μάχης εκτυλίχτηκε σε κόλαση για τους Αμερικανούς Πεζοναύτες. Το ιαπωνικό πυροβολικό, έπληττε στόχους παντού κατά μήκος των ακτών και όχι μόνο. Άρχισε ένας αγώνας που έφτασε μέχρι  και πάλη σώμα με σώμα. Όπου δεν μπορούσαν οι σφαίρες, δούλευαν οι ξιφολόγχες.

Αμερικανός πεζοναύτης με φλογοβόλο όπλο. Μέχρι και την 10ετία του 70 το φλογοβόλο υπήρχε και στον ελληνικό στρατό. (Πηγή φωτογραφίας)

Οι Αμερικανοί Πεζοναύτες, μετά τον πρώτο αιφνιδιασμό, άρχισαν πιο μεθοδικά τον αγώνα. Ισχυρά πυρά πυροβολικού, "σκούπιζαν" μπροστά από τα τμήματα το έδαφος. Ακολουθούσαν οι Πεζοναύτες, οι οποίοι, πλησίαζαν τις εχθρικές θέσεις και έκαιγαν με το τότε νέο όπλο το φλογοβόλο, τους Γιαπωνέζους που βρίσκονταν χωμένοι μέσα στις τρύπες του εδάφους. Δεν παραδινόντουσαν! Προτιμούσαν τον θάνατο.

Οι προωθημένοι Αμερικανοί Πεζοναύτες παρατηρητές, κατεύθυναν τα πυρά πυροβολικού, ναυτικού και επίγειου, σε στόχους που εντόπιζαν. Το προγεφύρωμα είχε διευρυνθεί, πολλά μέσα, πυροβολικό και άρματα είχαν βγει στην ξηρά. Μπόρεσαν και εξασφάλισαν τα σημεία αποβίβασης, Από τα άρματα, το πιο εντυπωσιακό ήταν ο τύπος άρματος φλογοβόλου που έκανε γρήγορη και αποτελεσματική εκκαθάριση οχυρωματικών θέσεων των Ιαπώνων.

Οι ημέρες περνούσαν και οι μάχες συνέχιζαν να είναι σφοδρές. Σκηνές ηρωισμού εκτυλίχθηκαν και από τις δύο πλευρές. Ο αγώνας μικρών κλιμακίων είχε το προβάδισμα. Οι ομάδες των Πεζοναυτών κινούνταν, προσπαθώντας να αποφύγουν τα πολυβολεία, με πυρ και κίνηση πλησίαζαν τις τρύπες, έριχναν χειροβομβίδες, ο φλογοβολητής πλησίαζε, καρβούνιαζε τα πάντα και συνέχιζαν όλοι για την επόμενη τρύπα. Δεν προλάβαιναν να απομακρυνθούν, και τους έρχονταν οι ριπές από πίσω. Η καμμένη τρύπα ξαναζωντάνευε ή από κάποιο άλλο πολυβολείο δέχονταν καταιγιστικά πυρά.

Αμερικανοί εισβάλλουν μέσα σε Σημείο Αντίστασης της ιαπωνικής αμυντικής περιμέτρου, μετά από ισχυρό βομβαρδισμό. (Πηγή)

Σε γυμνό έδαφος δίσταζαν πολύ να προχωρήσουν οι Αμερικανοί γιατί ήξεραν ότι δεν υπήρχε περίπτωση να μη τους θερίσουν τα εχθρικά πολυβόλα. Δεν μπορούσαν να καλυφθούν και το χειρότερο δεν μπορούσαν να σκάψουν ταχύσκαπτα ορύγματα με το ατομικό τους πτυοσκάπανο και να προστατευθούν, γιατί το έδαφος ήταν πολύ σκληρό. Από τη άλλη πλευρά οι Ελεύθεροι σκοπευτές, συνέχιζαν το εξοντωτικό τους έργο.

Όσο όμως περνούσαν οι ημέρες άρχισαν οι Ιάπωνες να κάμπτονται από τη δίψα και την πείνα. Έτσι ξεκίνησαν οι επιθέσεις αυτοκτονίας, ειδικά την νύκτα. Φοβερές οι απώλειες και από τις δύο πλευρές Τάγματα ξεκληρίζονταν σε διάστημα μερικών ωρών. Πριν από κάθε αμερικανική επίθεση, προηγείτο εκτέλεση πυρών.Το έμαθαν οι Γιαπωνέζοι και κρύβονταν. Μόλις τελείωνε το εχθρικό πυροβολικό, έβγαιναν και χτύπαγαν τους Πεζοναύτες. Αυτό έγινε σύντομα αντιληπτό και ξεκίνησαν οι Αμερικανοί τις "αθόρυβες" μη υποστηριζόμενες νυκτερινές επιθέσεις με θεαματική επιτυχία. Πάλι τα θύματα πολλά.


 Η μάχη της Ιβοζίμα  μέχρι σήμερα ακούγεται στο εμβατήριο των Αμερικανών Πεζοναυτών.

Στο τέλος έπεσε το Σουριμπάτσι και οι Ιάπωνες περιορίστηκαν στον βόρειο τομέα, με αρκετές δυνάμεις ακόμη. Άρχισε με σφοδρό βομβαρδισμό ο αποδεκατισμός! Το είχαν πάρει απόφαση οι Αμερικανοί, ότι Γιαπωνέζος ζωντανός δεν θα πιαστεί. Οι Γιαπωνέζοι είχαν ενημερωθεί από τους διοικητές τους ότι αν έπεφταν αιχμάλωτοι, οι Αμερικανοί θα τους βασάνιζαν οικτρά. Προτιμούσαν λοιπόν την αυτοκτονία.

Οι Αμερικανοί κατέλαβαν τα αεροδρόμια και τα πρώτα μαχητικά τους άρχισαν να προσγειώνονται και να τους υποστηρίζουν. Στις 21 Μαρτίου δόθηκε η τελευταία μάχη στο βόρειο τομέα με μια ακόμη επίθεση αυτοκτονίας των Ιαπώνων. Λέγεται ότι σ' αυτή συμμετείχε και ο Στρατηγός τους. Από τους 22.060 Ιάπωνες, σκοτώθηκαν 21.844. Μόνο 216 πιάστηκαν αιχμάλωτοι. Και αυτοί έκπληκτοι διαπίστωσαν ότι οι Αμερικανοί δεν ήταν τα τέρατα που τους περίγραφαν. Τους έδιναν νερό, φαΐ και τσιγάρα! Τις 26.000 έφθασαν οι απώλειες των Αμερικανών εκ των οποίων 6.800 νεκροί. Ήταν μια ματωμένη νίκη.

Σ' αυτή τη μάχη οι απώλειες των Αμερικανών ξεπέρασαν αυτές των Γιαπωνέζων. Το νησί τελικά χρησιμοποιήθηκε από τα βομβαρδιστικά Β-29. Από τους Ιάπωνες υπερασπιστές οι δύο τελευταίοι εμφανίσθηκαν το ...1951! Μέχρι τότε κρυβόντουσαν και μπόρεσαν να αντέξουν. Έχει βγει έργο γι' αυτό.

Από τότε μέχρι σήμερα η τεχνική των αμφιβίων επιχειρήσεων έχει βελτιωθεί. Το βασικό δίδαγμα που ενδιαφέρει είναι ότι κατά την εκτέλεση αποβατικών επιχειρήσεων, οι επιχειρήσεις προκεχωρημένης δύναμης είναι απαραίτητες. Η ειδική αναγνώριση και οι καταδρομικές ενέργειες πρέπει να προηγούνται. Τα πολλά θύματα από έλλειψη πληροφοριών το αποδεικνύουν.

Από τη άλλη πλευρά, η σωστή και σε βάθος αμυντική οργάνωση του νησιού πετυχαίνει πολλά πλήγματα στον αντίπαλο. Οι ελεύθεροι σκοπευτές, προκαλούν πολλές ζημιές στο εχθρικό προσωπικό, αν χρησιμοποιηθούν σωστά. Το κυριότερο όμως είναι ότι αν δεν υπάρχει ναυτική και αεροπορική υποστήριξη, το νησί όση  στρατιωτική δύναμη και αν έχει επάνω του, θα "πέσει".

Αυτά έγιναν κάποτε στις αμμουδιές της Ιβοζίμα, που αποτέλεσαν και θέμα κινηματογραφικών ταινιών. Αν έχετε όρεξη, δείτε μία ΕΔΩ.

Ανιχνευτής

Πηγή













Κυριακή 24 Μαρτίου 2024

Ο επίκαιρος Κολοκοτρώνης


" Όταν αποφασίσαμε να κάμωμε την Επανάσταση, δεν εσυλλογισθήκαμε ούτε πόσοι είμεθα ούτε πως δεν έχομε άρματα..." 

Θεόδωρος Κολοκοτρώνης (Λιθογραφία του Karl Krazeisen 1794-1878) (Πηγή φωτογραφίας)



Στις 7 Οκτωβρίου 1838 ο γηραιός στρατηγός και εν ενεργεία Σύμβουλος Επικρατείας Θεόδωρος Κολοκοτρώνης επισκέφθηκε το Βασιλικό Γυμνάσιο της Αθήνας (νυν 1ο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Αθήνας) για να παρακολουθήσει τη διδασκαλία του γυμνασιάρχη Γεωργίου Γενναδίου (1784-1854) για τον Θουκυδίδη. Τόσο εντυπωσιάστηκε από την «παράδοσιν του πεπαιδευμένου γυμνασιάρχου και από την θέαν τοσούτων μαθητών», ώστε εξέφρασε την επιθυμία να μιλήσει και ο ίδιος προς τους μαθητές. Την πρότασή του απεδέχθη ο Γεννάδιος και λόγω της στενότητας του χώρου και του πλήθους των μαθητών η ομιλία του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη ορίσθηκε για τις 10 το πρωί της 8ης Οκτωβρίου 1838 στην Πνύκα. 

Το γεγονός μαθεύτηκε στη μικρά τότε Αθήνα και εκτός από τους μαθητές, πλήθος ανθρώπων «διαφόρων επαγγελμάτων και τάξεων» συνέρρευσε στην Πνύκα το πρωί της 8ης Οκτωβρίου, για να ακούσει τον ηγέτη της Επανάστασης του '21. 

Ξαφνικά, εμφανίζεται μια ομάδα χωροφυλάκων, πλησιάζει και διαλύει τη συγκέντρωση.Μάλιστα ο Θ. Κολοκοτρώνης, αφού τον διέβαλαν στον βασιλιά, λίγο έλειψε να μπει σε περιπέτειες. Γλύτωσε όμως από την δυσμένεια, γιατί ο φιλόπατρις γυμνασιάρχης Γεννάδιος, και οι άλλοι καθηγητές, απέδειξαν ότι όλα είχαν γίνει από καλή πρόθεση. 

Ακολουθεί η ομιλία του, της οποίας  τα μηνύματα εξακολουθούν να παραμένουν επίκαιρα!

"Παιδιά μου! 

Εις τον τόπο τούτο, οπού εγώ πατώ σήμερα, επατούσαν και εδημηγορούσαν τον παλαιό καιρό άνδρες σοφοί, και άνδρες με τους οποίους δεν είμαι άξιος να συγκριθώ και ούτε να φθάσω τα ίχνη των. Εγώ επιθυμούσα να σας ιδώ, παιδιά μου, εις την μεγάλη δόξα των προπατόρων μας, και έρχομαι να σας ειπώ, όσα εις τον καιρό του αγώνος και προ αυτού και ύστερα απ' αυτόν ο ίδιος επαρατήρησα, και απ' αυτά να κάμωμε συμπερασμούς και δια την μέλλουσαν ευτυχίαν σας, μολονότι ο Θεός μόνος ηξεύρει τα μέλλοντα. Και δια τους παλαιούς Έλληνας, οποίας γνώσεις είχαν και ποία δόξα και τιμήν έχαιραν κοντά εις τα άλλα έθνη του καιρού των, οποίους ήρωας, στρατηγούς, πολιτικούς είχαν, δια ταύτα σας λέγουν καθ' ημέραν οι διδάσκαλοί σας και οι πεπαιδευμένοι μας. Εγώ δεν είμαι αρκετός. Σας λέγω μόνον πως ήταν σοφοί, και από εδώ επήραν και εδανείσθησαν τα άλλα έθνη την σοφίαν των. 

Εις τον τόπον, τον οποίον κατοικούμε, εκατοικούσαν οι παλαιοί Έλληνες, από τους οποίους και ημείς καταγόμεθα και ελάβαμε το όνομα τούτο. Αυτοί διέφεραν από ημάς εις την θρησκείαν, διότι επροσκυνούσαν τες πέτρες και τα ξύλα. Αφού ύστερα ήλθε στον κόσμο ο Χριστός, οι λαοί όλοι επίστευσαν εις το Ευαγγέλιό του, και έπαυσαν να λατρεύουν τα είδωλα. Δεν επήρε μαζί του ούτε σοφούς ούτε προκομμένους, αλλ' απλούς ανθρώπους, χωρικούς καί ψαράδες, και με τη βοήθεια του Αγίου Πνεύματος έμαθαν όλες τες γλώσσες του κόσμου, οι οποίοι, μολονότι όπου και αν έβρισκαν εναντιότητες και οι βασιλείς και οι τύραννοι τους κατέτρεχαν, δεν ημπόρεσε κανένας να τους κάμη τίποτα. Αυτοί εστερέωσαν την πίστιν. 

Οι παλαιοί Έλληνες, οι πρόγονοί μας, έπεσαν εις την διχόνοια και ετρώγονταν μεταξύ τους, και έτσι έλαβαν καιρό πρώτα οι Ρωμαίοι, έπειτα άλλοι βάρβαροι καί τους υπόταξαν. Ύστερα ήλθαν οι Μουσουλμάνοι και έκαμαν ό,τι ημπορούσαν, δια να αλλάξη ο λαός την πίστιν του. Έκοψαν γλώσσες εις πολλούς ανθρώπους, αλλ' εστάθη αδύνατο να το κατορθώσουν. Τον ένα έκοπταν, ο άλλος το σταυρό του έκαμε. Σαν είδε τούτο ο σουλτάνος, διόρισε ένα βιτσερέ [αντιβασιλέα], έναν πατριάρχη, καί του έδωσε την εξουσία της εκκλησίας. Αυτός και ο λοιπός κλήρος έκαμαν ό,τι τους έλεγε ο σουλτάνος. Ύστερον έγιναν οι κοτζαμπάσηδες [προεστοί] εις όλα τα μέρη. Η τρίτη τάξη, οι έμποροι και οι προκομμένοι, το καλύτερο μέρος των πολιτών, μην υποφέρνοντες τον ζυγό έφευγαν, και οι γραμματισμένοι επήραν και έφευγαν από την Ελλάδα, την πατρίδα των, και έτσι ο λαός, όστις στερημένος από τα μέσα της προκοπής, εκατήντησεν εις αθλίαν κατάσταση, και αυτή αύξαινε κάθε ήμερα χειρότερα· διότι, αν ευρίσκετο μεταξύ του λαού κανείς με ολίγην μάθηση, τον ελάμβανε ο κλήρος, όστις έχαιρε προνόμια, ή εσύρετο από τον έμπορο της Ευρώπης ως βοηθός του ή εγίνετο γραμματικός του προεστού. Και μερικοί μην υποφέροντες την τυραννίαν του Τούρκου και βλέποντας τες δόξες και τες ηδονές οπού ανελάμβαναν αυτοί, άφηναν την πίστη τους και εγίνοντο Μουσουλμάνοι. Καί τοιουτοτρόπως κάθε ήμερα ο λαός ελίγνευε καί επτώχαινε. 

Εις αυτήν την δυστυχισμένη κατάσταση μερικοί από τους φυγάδες γραμματισμένους εμετάφραζαν και έστελναν εις την Ελλάδα βιβλία, και εις αυτούς πρέπει να χρωστούμε ευγνωμοσύνη, διότι ευθύς οπού κανένας άνθρωπος από το λαό εμάνθανε τα κοινά γράμματα, εδιάβαζεν αυτά τα βιβλία και έβλεπε ποίους είχαμε προγόνους, τι έκαμεν ο Θεμιστοκλής, ο Αριστείδης και άλλοι πολλοί παλαιοί μας, και εβλέπαμε και εις ποίαν κατάσταση ευρισκόμεθα τότε. Όθεν μας ήλθεν εις το νου να τους μιμηθούμε και να γίνουμε ευτυχέστεροι. Και έτσι έγινε και επροόδευσεν η Εταιρεία. 

"Ορκωμοσία των Αγωνιστών" Πίνακας του Θεοδώρου Βρυζάκη
Όταν αποφασίσαμε να κάμωμε την Επανάσταση, δεν εσυλλογισθήκαμε ούτε πόσοι είμεθα ούτε πως δεν έχομε άρματα ούτε ότι οι Τούρκοι εβαστούσαν τα κάστρα και τας πόλεις ούτε κανένας φρόνιμος μας είπε «πού πάτε εδώ να πολεμήσετε με σιταροκάραβα βατσέλα», αλλά ως μία βροχή έπεσε εις όλους μας η επιθυμία της ελευθερίας μας, και όλοι, και ο κλήρος μας και οι προεστοί και οι καπεταναίοι και οι πεπαιδευμένοι και οι έμποροι, μικροί και μεγάλοι, όλοι εσυμφωνήσαμε εις αυτό το σκοπό και εκάμαμε την Επανάσταση. 

Εις τον πρώτο χρόνο της Επαναστάσεως είχαμε μεγάλη ομόνοια και όλοι ετρέχαμε σύμφωνοι. Ο ένας επήγεν εις τον πόλεμο, ο αδελφός του έφερνε ξύλα, η γυναίκα του εζύμωνε, το παιδί του εκουβαλούσε ψωμί και μπαρουτόβολα εις το στρατόπεδον και εάν αυτή η ομόνοια εβαστούσε ακόμη δύο χρόνους, ηθέλαμε κυριεύσει και την Θεσσαλία και την Μακεδονία, και ίσως εφθάναμε και έως την Κωνσταντινούπολη. Τόσον τρομάξαμε τους Τούρκους, οπού άκουγαν Έλληνα και έφευγαν χίλια μίλια μακρά. Εκατόν Έλληνες έβαζαν πέντε χιλιάδες εμπρός, και ένα καράβι μιαν άρμάδα. Άλλά δεν εβάσταξε! 

Ήλθαν μερικοί και ηθέλησαν να γένουν μπαρμπέρηδες εις του κασίδη το κεφάλι. Μας πονούσε το μπαρμπέρισμά τους. Μα τι να κάμομε; Είχαμε και αυτουνών την ανάγκη. Από τότε ήρχισεν η διχόνοια και εχάθη η πρώτη προθυμία και ομόνοια. Και όταν έλεγες τον Κώστα να δώσει χρήματα διά τας ανάγκας του έθνους ή να υπάγει εις τον πόλεμο, τούτος επρόβαλλε τον Γιάννη. Και μ' αυτόν τον τρόπο κανείς δεν ήθελε ούτε να συνδράμει ούτε να πολεμήσει. Και τούτο εγίνετο, επειδή δεν είχαμε ένα αρχηγό και μίαν κεφαλή. Άλλά ένας έμπαινε πρόεδρος έξι μήνες, εσηκώνετο ο άλλος και τον έριχνε και εκάθετο αυτός άλλους τόσους, και έτσι ο ένας ήθελε τούτο και ο άλλος το άλλο. Ισως όλοι ηθέλαμε το καλό, πλην καθένας κατά την γνώμη του. Όταν προστάζουνε πολλοί, ποτέ το σπίτι δεν χτίζεται ούτε τελειώνει. Ο ένας λέγει ότι η πόρτα πρέπει να βλέπει εις το ανατολικό μέρος, ο άλλος εις το αντικρινό και ο άλλος εις τον Βορέα, σαν να ήτον το σπίτι εις τον αραμπά και να γυρίζει, καθώς λέγει ο καθένας. Με τούτο τον τρόπο δεν κτίζεται ποτέ το σπίτι, αλλά πρέπει να είναι ένας αρχιτέκτων, οπού να προστάζει πως θα γενεί. Παρομοίως και ημείς εχρειαζόμεθα έναν αρχηγό και έναν αρχιτέκτονα, όστις να προστάζει και οι άλλοι να υπακούουν και να ακολουθούν. Αλλ' επειδή είμεθα εις τέτοια κατάσταση, εξ αιτίας της διχόνοιας, μας έπεσε η Τουρκιά επάνω μας και κοντέψαμε να χαθούμε, και εις τους στερνούς επτά χρόνους δεν κατορθώσαμε μεγάλα πράγματα. 

Εις αυτή την κατάσταση έρχεται ο βασιλεύς, τα πράγματα ησυχάζουν και το εμπόριο και ή γεωργία και οι τέχνες αρχίζουν να προοδεύουν και μάλιστα ή παιδεία. Αυτή η μάθησις θα μας αυξήσει και θα μας ευτυχήσει. Αλλά διά να αυξήσομεν, χρειάζεται και η στερέωσις της πολιτείας μας, η όποία γίνεται με την καλλιέργεια και με την υποστήριξη του Θρόνου. Ο βασιλεύς μας είναι νέος και συμμορφώνεται με τον τόπο μας, δεν είναι προσωρινός, αλλ' η βασιλεία του είναι διαδοχική και θα περάσει εις τα παιδιά των παιδιών του, και με αυτόν κι εσείς και τα παιδιά σας θα ζήσετε. Πρέπει να φυλάξετε την πίστη σας και να την στερεώσετε, διότι, όταν επιάσαμε τα άρματα είπαμε πρώτα υπέρ πίστεως και έπειτα υπέρ πατρίδος. Όλα τα έθνη του κόσμου έχουν και φυλάττουν μια Θρησκεία. Και αυτοί, οι Εβραίοι, οι όποίοι κατατρέχοντο και μισούντο και από όλα τα έθνη, μένουν σταθεροί εις την πίστη τους. 

Εγώ, παιδιά μου, κατά κακή μου τύχη, εξ αιτίας των περιστάσεων, έμεινα αγράμματος και δια τούτο σας ζητώ συγχώρηση, διότι δεν ομιλώ καθώς οι δάσκαλοι σας. Σας είπα όσα ο ίδιος είδα, ήκουσα και εγνώρισα, δια να ωφεληθήτε από τα απερασμένα και από τα κακά αποτελέσματα της διχονοίας, την οποίαν να αποστρέφεσθε, και να έχετε ομόνοια. Εμάς μη μας τηράτε πλέον. Το έργο μας και ο καιρός μας επέρασε. Και αι ημέραι της γενεάς, η οποία σας άνοιξε το δρόμο, θέλουν μετ' ολίγον περάσει. Την ημέρα της ζωής μας θέλει διαδεχθή η νύκτα του θανάτου μας, καθώς την ημέραν των Αγίων Ασωμάτων θέλει διαδεχθή η νύκτα και η αυριανή ήμερα. Εις εσάς μένει να ισάσετε και να στολίσετε τον τόπο, οπού ημείς ελευθερώσαμε· και, δια να γίνη τούτο, πρέπει να έχετε ως θεμέλια της πολιτείας την ομόνοια, την θρησκεία, την καλλιέργεια του Θρόνου και την φρόνιμον ελευθερία."