Η απελευθέρωση της Νισύρου από τον Ιερό Λόχο (11-12 Φεβρουαρίου 1945)

Γράφει ο ιστορικός Δρ Ν. Νικολούδης*

Στις αρχές του 1945 η ήττα του Γ΄ Ράιχ εθεωρείτο πλέον δεδομένη από όλους τους εμπολέμους. Παρά ταύτα, σε αρκετά νησιά του Αιγαίου εξακολουθούσαν να παραμένουν γερμανικές μονάδες η αποχώρηση των οποίων καθίστατο όλο και πιο αβέβαιη. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Ι.Κ. Μανέτας, «ο βραδύς ρυθμός με τον οποίον διεξήγετο μέχρι των αρχών Οκτωβρίου [1944] η εκκένωσις της Ελλάδος υπό των γερμανικών δυνάμεων είχεν ως αποτέλεσμα ώστε κατά την απελευθέρωσιν των Αθηνών – 12 Οκτωβρίου 1944 - να κατέχωνται ακόμη υπό του εχθρού οκτώ εκ των νήσων της Δωδεκανήσου, η Κρήτη, η Μήλος, η Λήμνος, η Θάσος και η Σαμοθράκη. Διεφαίνετο ως εκ τούτου ότι πολλαί γερμανικαί φρουραί των νήσων του Αιγαίου θα απεκόπτοντο εκ των υπολοίπων γερμανικών δυνάμεων αι οποίαι υπεχώρουν εξ Ελλάδος προς τα βορειοδυτικά. Η αποκοπή αυτή ανησυχούσε πολύ την διοίκησιν του Ιερού Λόχου και τους Βρετανούς αρμοδίους, διότι η κατάστασις κατοχής θα παρετείνετο μέχρι της συνθηκολογήσεως της Γερμανίας, η πραγματοποίησις της οποίας εφαίνετο προσεγγίζουσα μεν αλλά πολύ βραδέως. Εάν αι αποκοπτώμεναι αυταί δυνάμεις παρέμενον ανενόχλητοι, θα επεδίδοντο εις την πειρατείαν με στόχον τας ελευθέρας νήσους του Αιγαίου… Ως εκ τούτου η διοίκησις της βρετανικής “Δυνάμεως 142” και του Ιερού Λόχου απεφάσισαν όπως δια συνεχών παρενοχλήσεων και αποβατικών καταδρομών διακόπτουν την άνετον παραμονήν των Γερμανών επί των κατεχομένων υπ’ αυτών νήσων, με τελικόν σκοπόν την προοδευτικήν εκκαθάρισιν της περιοχής του Αιγαίου εκ των υπολειμμάτων του αντιπάλου»[1]. 

Μετά την απόβαση στη Νορμανδία (6 Ιουνίου 1944) και τη μεταφορά του μεγαλύτερου μέρους των αγγλοαμερικανικών δυνάμεων στη Γαλλία (και δευτερευόντως στην Ιταλία), στα τέλη του 1944 στον χώρο του Αιγαίου απέμεναν ως κύριες συμμαχικές μονάδες υπό τη διοίκηση του Στρατηγείου Μέσης Ανατολής η «Δύναμη 142» (που περιλάμβανε τα κατάλοιπα των βρετανικών ειδικών δυνάμεων στο Αιγαίο και τον Ιερό Λόχο) και η «Δύναμη 281» (ουσιαστικά δηλαδή η 5η Ινδική Ταξιαρχία)[2]. 

Θέση της Νισύρου (με κόκκινο) μέσα στα Δωδεκάνησα (Πηγή)

Αυτές επρόκειτο να αναλάβουν το κύριο βάρος των επιχειρήσεων παρενόχλησης των γερμανικών φρουρών προκειμένου να τις αποτρέψουν από τη λαφυραγώγηση των νησιών και να τις εξαναγκάσουν να παραδοθούν (ταυτόχρονα όμως έπρεπε να αποφεύγονται οι κατά το δυνατόν άσκοπες συμμαχικές απώλειες). Ως έδρα των καταδρομικών επιχειρήσεων ορίστηκε η Σύμη, η οποία είχε απελευθερωθεί μετά από συντονισμένη ελληνοβρετανική επιχείρηση στις 15 Ιουλίου 1944[3]. Εκεί εγκαταστάθηκε το «Απόσπασμα Αιγαίου» του Ιερού Λόχου, το οποίο από τις 31 Δεκεμβρίου 1944 αποτελείτο από το 2ο Καταδρομικό Τμήμα της Α΄ Μοίρας, με επικεφαλής τον αντισυνταγματάρχη Τρύφωνα Τριανταφυλλάκο[4]. Το Τμήμα αυτό ενισχύθηκε τις επόμενες εβδομάδες από 31 Ιερολοχίτες και μία διμοιρία της Β΄ Μοίρας υπό τον υπολοχαγό Απ. Ζαλαχώρη.

Οι αμφίβιοι Καταδρομείς του '21

ΛΥΤΡΑΣ Νικηφόρος (1832-1927). Η πυρπόληση της τουρκικής ναυαρχίδας από τον Κανάρη

Δεν ήταν άλλοι από τους ναύτες των πυρπολικών.  Τα πυρπολικά ήταν πλωτές εμπρηστικές βόμβες. Μπουρλότα! Παλιά πλοία, ή πλοία πολύ φτηνής κατασκευής, γεμάτα με εύφλεκτα υλικά. Χρησιμοποιούνταν για να βάλουν φωτιά σε εχθρικά πλοία ή να προκαλέσουν πανικό στο πλήρωμα τους. Τεχνική, που ξεκίνησε από τα αρχαία χρόνια, για να φτάσει στην εποχή της επανάστασης να γίνει τρομερό όπλο!

Υπήρχε όμως ειδική τεχνική στην κατασκευή και την τοποθέτηση των εκρηκτικών. Η μετατροπή ενός παλιού πλοίου σε πυρπολικό στοίχιζε μέχρι και 100 χιλιάδες γρόσια της εποχής. Δηλαδή κάπου 200 χιλιάδες Ευρώ, αν κάνουμε την σημερινή ισοτιμία 1 γρόσι = 2 Ευρώ! Έπρεπε λοιπόν κάποιοι να χρηματοδοτούν! Και αυτοί ήταν είτε οι επαναστατικές επιτροπές κατά τόπους με εράνους που έκαναν, είτε  πλούσιοι καραβοκυραίοι που ενίσχυαν τον αγώνα. Αλλά και η κάθε επιχείρηση στοίχιζε και έπρεπε  να καλυφθεί, όπως φαίνεται μέσα από αναφορές εκείνης της εποχής.

Γεμάτο εύφλεκτα υλικά τα οποία στοιβάζονταν με κατάλληλο τρόπο ώστε να διευκολύνουν την γρήγορη ανάφλεξη, το πλοίο αλείφονταν εσωτερικά, με πίσσα και νάφθα. Ακόμη και τα ιστία αλείφονταν με τον ίδιο τρόπο.

Κατά μήκος του καταστρώματος και στα δύο πλευρά του πλοίου υπήρχαν τετράγωνα ανοίγματα και εκεί εσωτερικά, τοποθετούσαν βαρέλια γεμάτα πυρίτιδα, πλασμένη σε σβώλους για να μπορεί να εκτοξεύεται κατά την έκρηξη.  Επίσης πάλι κατά μήκος του καταστρώματος υπήρχαν αγωγοί (λούκια) κατασκευασμένοι με σανίδες, γεμάτοι και αυτοί με εύφλεκτη ύλη, οι οποίοι αφού διέτρεχαν το πλοίο περιμετρικά, κατέληγαν στην πρύμνη του, όπου υπήρχε το άνοιγμα του πηδαλίου, από όπου διέφευγε το πλήρωμα με βάρκα, πριν ο τελευταίος, ο πυρπολητής, συνήθως ο καπετάνιος, βάλει φωτιά. Τα πλαϊνά ανοίγματα, οι "μπουκαπόρτες" κατά την στιγμή της προσκόλλησης στο εχθρικό πλοίο ήταν ανοικτές για την γρήγορη ανάφλεξη με τη βοήθεια του ανέμου, ενώ στο ταξίδι παρέμεναν κλειστές για την αποφυγή υγρασίας.

Υπάρχουν καταγεγραμμένες λεπτομερείς περιγραφές για τον τρόπο κατασκευής. Κατά την επανάσταση του '21 οι Ψαριανοί είχαν την πρωτοβουλία σ' αυτό.

Τους πλοιάρχους των πυρπολικών τους επέλεγαν αρχικά οι κοινότητες των Ψαρών, των Σπετσών και της Ύδρας, που είχαν αναλάβει τον ναυτικό αγώνα Με τη σειρά τους οι καπετάνιοι, συγκροτούσαν τα πληρώματά τους από τους ικανότερους και τολμηρότερους Έλληνες ναυτικούς. Ήταν όλοι τους εθελοντές σ’ αυτήν την εξαιρετικά επικίνδυνη υπηρεσία. Συνολικά οι τολμηροί αυτοί ναυτικοί, ήταν λιγότεροι από 500.

Στα πυρπολικά υπήρχε ενσυνείδητη πειθαρχία, υπακοή αλλά και αλληλοεκτίμηση του ενός στις ικανότητες του άλλου και αλληλοσεβασμός. Αποτέλεσμα αυτού του αλληλοσεβασμού ήταν οι πλοίαρχοι να αποκαλούν και να θεωρούν τους άνδρες των πληρωμάτων τους συντρόφους. Αυτό ήταν και το καταδρομικό τους "πνεύμα".

Τα πυρπολικά, κατά τις επιθέσεις τους εναντίον εχθρικών πλοίων, ακολουθούσαν πάντα πλοία συνοδείας για υποστήριξη και διάσωση των πληρωμάτων.

Η τακτική των πυρπολικών ή των "ηφαιστείων" όπως τα αποκαλούσαν ήταν απλή. Είτε έκαναν νυχτερινές αιφνιδιαστικές επιθέσεις σε μεγάλα αγκυροβολημένα πολεμικά πλοία των Οθωμανών είτε στις ναυμαχίες, με τόλμη και δεξιοτεχνία, έφερναν σε ευνοϊκή θέση σε σχέση με τον εχθρικό στόλο το πυρπολικό τους και στη συνέχεια επέλεγαν το στόχο τους μεταξύ των μεγαλύτερων πολεμικών πλοίων του εχθρού. 

Με κατάλληλους χειρισμούς και ουριοδρομία προσπαθούσαν να αποφύγουν τα πυρά των αντιπάλων τους και να αγκιστρώσουν γερά το «μπουρλότο» τους πάνω στο πλοίο-θήραμα. Οι Οθωμανοί ναύτες προσπαθούσαν να τους απωθήσουν με καταιγισμό βλημάτων κάθε είδους πυροβόλων όπλων ή με βάρκες που έστελναν εναντίον τους και οι οποίες με γάντζους που έριχναν στο πυρπολικό προσπαθούσαν να το σύρουν με σκοινιά μακριά από το στόχο τους.

Όταν  πετύχαιναν την αποστολή τους, οι φλόγες από το «μπουρλότο» τύλιγαν το εχθρικό πλοίο, ενώ τα εμπρηστικά βλήματα διασπείρονταν πάνω στα ξάρτια και το κατάστρωμα του. Οι φλόγες τύλιγαν το ξύλινο σώμα του πλοίου και οι καπνοί από τα καιγόμενα ξύλα και κάθε είδους αντικείμενα έκοβαν την ανάσα και τύφλωναν τα πληρώματα, τους πεζοναύτες και τους στρατιώτες που επέβαιναν στο πυρπολούμενο πλοίο.

Πώς διέφευγαν οι ναύτες των πυρπολικών; Με τη βάρκα διαφυγής, την "σκαμπαβία" τους, όπως την ονόμαζαν. Την έσερναν από την απυρόβλητη πλευρά του πυρπολικού. Μόλις πετύχαιναν την αγκίστρωση στο εχθρικό σκάφος, περνούσαν όλοι στην βάρκα που την έφερναν στην πρύμνη και ο πυρπολητής έβαζε την φωτιά με ένα δαυλό. Και ενώ άρχιζε η φωτιά να δυναμώνει, αυτοί τραβούσαν γερό κουπί, προσπαθώντας να απομακρυνθούν και να προσεγγίσουν το πλοίο υποστήριξης,  πολλές φορές μαχόμενοι για να αποφύγουν εχθρικές βάρκες που κατέφθαναν για να τους καταδιώξουν και να τους εξουδετερώσουν.

Το πλοίο τους,  υποστήριζε με κανονιοβολισμούς εναντίον των εχθρών. Κανονική ειδική αμφίβια επιχείρηση! Έχουν καταγραφεί αρκετές τέτοιες που παρέμειναν στην ναυτική μας ιστορία.

Οι επικίνδυνες και τολμηρές αυτές ενέργειες, επιβραβεύονταν από την επαναστατική κυβέρνηση και ηθικά αλλά και οικονομικά για να υπάρχει κίνητρο στη συνέχιση των επιχειρήσεων, όπως φαίνεται από διατάγματα της εποχής.

Τελικά η τόλμη νικούσε!

Η ανάγκη να ξαναβρούμε τους 4 εμπόρους της Οδησσού

Γράφει ο Αντιναύαρχος ε.α. (ΠΝ) κ. Παστουσέας Παναγιώτης 

Επίτιμος Υπαρχηγός Γ.Ε.Ν.* 

 

Οι παράγοντες που οδήγησαν στη Επανάσταση είναι πολλοί όμως ο αποφασιστικός παράγοντας που κατόρθωσε να ενεργοποιήσει και να συνενώσει τις δυνάμεις του Έθνους κάτω από την επαναστατική ιδεολογία όπως αυτή εκφράστηκε και εφαρμόσθηκε ήταν η «Φιλική Εταιρία»

Το σχέδιο αυτό, θα αναλάβουν να υλοποιήσουν 4 έμποροι ο Νικόλαος Σκουφάς, Αθανάσιος Τσακάλωφ, Εμμανουήλ Ξάνθος και ο Παναγιώτης Αναγνωστόπουλος δημιουργώντας το 1814 την Φιλική Εταιρία

Η Ελληνική Επανάσταση του 1821 υπήρξε και παραμένει ιδιαίτερος σταθμός στην ιστορία του νεώτερου Ελληνισμού, πετυχαίνοντας για πρώτη φορά ,μετά την διάλυση των Πόλεων –κρατών και την αυτοκρατορία του Μ. Αλεξάνδρου, την παρουσία της Ελλάδος στον πολιτικό χάρτη του κόσμου Υπήρξε επίσης σπουδαίο γεγονός για τη ιστορία της Ευρώπης γιατί αποτέλεσε ισχυρό πλήγμα για το καθεστώς της Ιεράς Συμμαχίας και σήμανε τον θρίαμβο της αρχής των εθνοτήτων

Παραμονές της Επανάστασης η Ευρώπη είναι διαποτισμένη από τις φιλελεύθερες ιδέες της Γαλλικής Επανάστασης.Οι Ευρωπαίοι ανακαλύπτουν το αρχαίο Ελληνικό πνεύμα που μέσα από την κίνηση του Διαφωτισμού το χρησιμοποιούν στον αγώνα τους εναντίον της απολυταρχίας. Οι Έλληνες αρχίζουν να αντιλαμβάνονται ότι ανήκουν σε ένα έθνος που δημιούργησε και διατύπωσε ιδέες πάνω στις οποίες θεμελιώθηκε ο Δυτικός πολιτισμός .Η κίνηση αυτή των προερχομένων από την Δύση ιδεών έδωσε στους Έλληνες το ιδεολογικό υπόβαθρο που πάνω σε αυτό θα σφυρηλατήσουν σε ακόμα μεγαλύτερο βαθμό την εθνική του συνείδηση. Εκφραστής αυτού του νεοελληνικού διαφωτισμού είναι ο Αδαμάντιος Κοραής τον οποίο θα ακολουθήσουν λόγιοι, έμποροι αλλά και κληρικοί. Όλοι αυτοί είναι πεπεισμένοι ότι η μόνη λύση για τα δεινά του «γένους» είναι η αποκατάσταση της εθνικής κυριαρχίας με επανάσταση εναντίον του Σουλτάνου και η δημιουργία ανεξάρτητου Ελληνικού κράτους.

Το 1821 ενώ η Οθωμανική Αυτοκρατορία ήταν ακόμη ισχυρότατη, παρά τα προβλήματα που αντιμετώπιζε και ενώ στην Ευρώπη επικρατούσε το πνεύμα της Ιεράς Συμμαχίας, οι Έλληνες ξεκινούν τον αγώνα για την απελευθέρωσή τους.

Ο Αγώνας αυτός δεν ήταν μόνο προϊόν αυθόρμητης επαναστατικής διάθεσης και μίσους κατά του Οθωμανού δυνάστη, αλλά και ενός ιδιοφυούς σχεδίου που συνέλαβαν, οργάνωσαν και έθεσαν σε εφαρμογή οι 4 ιδρυτές της Φιλικής Εταιρείας μαζί με τον Αλέξανδρο Υψηλάντη στον οποίο ανατέθηκε η αρχηγία της Εταιρείας και του Επαναστατικού Αγώνα. 

Οι ιδρυτές της Φιλικής Εταιρείας κατέστρωσαν ίσως ένα από τα αρτιότερα επιτελικά σχέδια που θα ζήλευαν ακόμη και οι μεγαλύτερες διπλωματικές-στρατιωτικές διάνοιες ακόμη και σήμερα αφού πρώτα ανέλυσαν όλα τα πλεονεκτήματα ,μειονεκτήματα της επικρατούσας κατάστασης στην Ευρώπη και την Οθωμανική Αυτοκρατορία και υπολόγισαν το ρίσκο του εγχειρήματος.

Το σχέδιο αυτό έλαβε υπόψη: α) την άνοδο της οικονομικής κατάστασης των Ελλήνων με την πρόοδο της ναυτιλίας και του εμπορίου β) την σφυρηλάτηση της εθνικής συνείδησης των Ελλήνων που επηρεασμένοι από την Γαλλική Επανάσταση και τον Διαφωτισμό ανακαλύπτουν ότι ο Δυτικός πολιτισμός θεμελιώθηκε πάνω στο πνεύμα και τις αξίες των προγόνων τους οι οποίες δεν έχουν καμία σχέση με αυτές του Οθωμανού δυνάστη γ) την ύπαρξη εμπειροπόλεμων περιοχών στην Μάνη, το Σούλι και των ομάδων των Κλεφτών και Αρματολών που θα αποτελούσαν τις μάχιμες δυνάμεις του αγώνα δ) τις επιδιώξεις των Μεγάλων Δυνάμεων που παρά το καθεστώς της Ιεράς Συμμαχίας κάθε μία ξεχωριστά είχε διαφορετικά συμφέροντα σε σχέση με την αποδυνάμωση ή την διατήρηση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ε) το ιδεολογικό πεδίο του Ελληνισμού που είχε διαμορφωθεί παραμονές της Επανάστασης στ) τα προβλήματα που είχαν δημιουργήσει οι συγκρούσεις με του Πέρσες και τον Αλή-Πασά.

Η κήρυξη της Ελληνικής Επανάστασης και στην συνέχεια η επικράτηση της αποτελεί ένα εκπληκτικό γεγονός αν αναλογισθεί κανείς ότι το σχέδιο του Ξεσηκωμού εμπνεύστηκαν και έθεσαν σε εφαρμογή, μέσα σε 6 χρόνια, 4 μάλλον ασήμαντοι έμποροι αλλά τεράστιοι Έλληνες που είχαν όμως Όραμα και Πάθος για την πατρίδα μας.

Το επίκαιρο ερώτημα που τίθεται, είναι: αφού τότε, μπόρεσαν να κινητοποιήσουν όλες τις δυνάμεις του Έθνους μας 4 απλοί Έλληνες που δεν ήταν ούτε πολιτικοί ούτε στρατιωτικοί ούτε διανοούμενοι ούτε μεγαλοεπιχειρηματίες εμείς σήμερα με όλα αυτά τα σοβαρά προβλήματα που μας περιτριγυρίζουν, γιατί δεν μπορούμε;

Νομίζω ότι μπορούμε αρκεί να ακολουθήσουμε την σκέψη και τις πράξεις τους.

-Ζητείται κοινή λογική και το αυτονόητο που χάθηκε στην ανάγνωση των «ιδεολογιών-ιδεοληψιών-ιδεολογημάτωνν» από όπου και αν προέρχονται.

-Ζητείται σφυρηλάτηση των συνεκτικούς δεσμών της κοινωνίας μας και ανασύνταξη όλων των δυνάμεων στην ίδια κατεύθυνση. Όπως έλεγε ένας σεβάσμιος καθηγητής, 5+5 δεν κάνουν 10 αλλά από 0 μέχρι 10, ανάλογα με την κατεύθυνση των δυνάμεων

-Ζητείται σωστή ανάγνωση του γεωπολιτικού και οικονομικού περιβάλλοντος καθώς και εκμετάλλευση των αντιθέτων επιδιώξεων των «Μεγάλων Δυνάμεων». 

-Ζητείται από όλους σοβαρότητα.  Δεν ζητούνται ούτε επιθέσεις φιλίας τύπου «good diplomacy ε! » ούτε πατριωτικοί τηλεοπτικοκαφενιακοι ψευτοτσαμπουκάδες.

-Ζητείται από όλους (κοινωνία και ταγούς).αποφασιστικότητα και ανάληψη με προθυμία του κόστους δύσκολων αποφάσεων αν και όποτε απαιτηθεί.

-Μα πάνω απ' όλα ζητείται το Όραμα και το Πάθος αυτών των 4 μικρών εμπόρων αλλά μεγάλων Ελλήνων της Οδησσού.

*Ο  Αντιναύαρχος ε.α. (ΠΝ) κ. Παστουσέας Παναγιώτης, γεννήθηκε το 1959. Εισήχθη στην ΣΧΟΛΗ ΝΑΥΤΙΚΩΝ ΔΟΚΙΜΩΝ το 1977, αποφοίτησε το 1981 ως Σημαιοφόρος Μάχιμος και αποστρατεύθηκε το 2015 ως Αντιναύαρχος από την θέση του Υπαρχηγού Γ.Ε.Ν. 

Αποχαιρετισμός στον διοικητή...

Έφυγε από την ζωή στις 17 Μαρτίου 2018, ο αξιαγάπητος σε όλους και κυρίως στους καταδρομείς του, διοικητής της Α' Μοίρας Καταδρομών, που πέταξε τον Ιούλιο του 1974 με τα Νοράτλας από το Μάλεμε στην Κύπρο, για να βοηθήσει τους μαχόμενους Ελληνοκύπριους, στην αντιμετώπιση του τουρκικού "Αττίλα".

(Αριστερά, ο τότε Ταγματάρχης Παπαμελετίου Γεώργιος, διοικητής της Α’ ΜΚ τον Ιούλιο του 1974)

Ο Ταξίαρχος ε.α. Γεώργιος Παπαμελετίου, "πέταξε" για τελευταία φορά για να πάει να βρει τα "παιδιά" του όπως αποκαλούσε πάντα τους ηρωικούς νεκρούς της μονάδος του που σκοτώθηκαν κατά την συντριβή του ενός αεροσκάφους κατά την προσγείωση, μετά από προσβολή του, δυστυχώς από φίλια πυρά.

Το όνομά του συνδέθηκε άρρηκτα με την τολμηρή επιχείρηση "Νίκη", της αερομεταφοράς μιας Μοίρας Καταδρομών νύκτα, στην Κύπρο, υπό αντίξοες συνθήκες και καταστάσεις. Συνδέθηκε με την διατήρηση του αεροδρομίου της Λευκωσίας, τότε, παρά τις λυσσαλέες προσπάθειες των Τούρκων να το καταλάβουν. Συνδέθηκε με την θέληση και την επιμονή στην εκπλήρωση της αποστολής.

Θυμάμαι χαρακτηριστικά το βουρκωμένο βλέμμα του τότε  που έγινε η υποδοχή των λειψάνων του δοκίμου εφέδρου αξιωματικού Δημητρίου Τσαμκιράνη, πριν από 10 περίπου  χρόνια. Το "δέσιμο" με τους άνδρες του εξακολουθεί να αποτελεί παράδειγμα του πνεύματος των Καταδρομών για όλους τους νεότερους. Μέχρι σήμερα οι Κρητικοί, (όπως αποκαλούσαν τότε όλους τους άνδρες της Μοίρας για τα μουστάκια τους και τη λεβεντιά τους) πίνουν κρασί στ' όνομά του και κάθε χρόνο στο ετήσιο μνημόσυνο των πεσόντων, που γίνεται τον Ιούλιο στο στρατόπεδο του Μάλεμε, βρίσκουν την ευκαιρία να μαζευτούν και να θυμηθούν!

Όλοι  τον προσφωνούσαν "Κύριε διοικητά" όποτε τον συναντούσαν και γι' αυτούς ήταν ο "Παπαμελέτης" τους. Αύριο Τρίτη, 20 Μαρτίου 2018 στις 2 το μεσημέρι, στην Ευαγγελίστρια στον Ασπρόπυργο, όσοι μπορέσουν να παραβρεθούν θα του πουν το στερνό "Κύριε Διοικητά" και θα τον χαιρετίσουν. Είναι βέβαιο ότι ο σύλλογός τους "Κομάντος 74" θα φροντίσει να έλθουν  οι περισσότεροι και οι Κρητικοί, θα του τραγουδήσουν την τελευταία μαντινάδα...

Στη μνήμη του, θα παραθέσω χαρακτηριστικά αποσπάσματα που δείχνουν την ποιότητα του διοικητού, από το βιβλίο "Οι Καταδρομείς κατά του Αττίλα", εκδόσεως της Λέσχης Καταδρομέων και Ιερολοχιτών, της οποίας αποτελούσε μέλος. Αναφέρονται, ανέκδοτα στοιχεία για την προετοιμασία της Μοίρας για ανάληψη αποστολής στην Κύπρο. Αφηγείται ο Υποστράτηγος ε.α. Κυριάκος Δημήτριος, τότε Ταγματάρχης, αξιωματικός του 2ου Γραφείου της μονάδος:

" ....Η Μοίρα ήταν άρτια εκπαιδευμένη και οπλισμένη και είχε πλήρη επάνδρωση. Είχε διάφορα σχέδια με κύριο αυτό του Ανατολικού Αιγαίου, αλλά δεν είχε κανένα σχέδιο για Κύπρο.

Με το πραξικόπημα κατά του Μακαρίου η Μοίρα ετέθη σε επιφυλακή, διεκόπησαν οι άδειες και οι διάφορες εκπαιδεύσεις εκτός, ώστε όλο το προσωπικό να είναι παρόν.

Αμέσως άρχισε η σύντονη εκπαίδευση που αφορούσε στην οργάνωση, στον έλεγχο και συντήρηση του οπλισμού και στην τακτική.

Αντί επίστρατων έλαβε ένα τμήμα από την Γ’ ΜΑΚ (Μοίρα Αμφιβίων Καταδρομών) δυνάμεως 44 καταδρομέων με τους δίδυμους ανθυπολοχαγούς Κοϊμτζόγλου και τον επιλοχία Ιακωβίδη Γεώργιο, την τελευταία ημέρα και λίγο πριν την αναχώρηση για Κύπρο.

Το απόγευμα της 20ης Ιουλίου διέταξε ο Δκτης να μεταφερθεί ο Λόχος Ηρακλείου στο Μάλεμε με όλα τα υλικά με πλήρη μυστικότητα.

Έτσι το πρωί της 21ης Ιουλίου είχε ενσωματωθεί ο Λόχος με την Μοίρα.

Το ίδιο πρωί έλαβα διαταγή να πάω στο Ναύσταθμο της Σούδας για να υποδεχθώ το οχηματαγωγό «ΡΕΝΕΤΑ» και να σχεδιάσω την φόρτωση της Μοίρας, η οποία είχε αποστολή να μετασταθμεύσει σε δυο νησιά του Ανατολικού Αιγαίου.

Ενώ περνούσε η ώρα και το πλοίο δεν ερχόταν ανησύχησα και πήγα στην Αίθουσα Επιχειρήσεων του Ναυστάθμου για να πληροφορηθώ κάτι σχετικό με το πλοίο.

Ενημερώθηκα ότι το πλοίο δεν έχει εντοπισθεί και άρα δεν έρχεται.

Τότε έφυγα και πήγα στην Μοίρα και ανέφερα το γεγονός στον διοικητή, ο οποίος με ηρεμία μου ανακοίνωσε ότι η Μοίρα θα πάει Κύπρο και ότι μου αναθέτει το 2ο Γραφείο.

Εδώ ήθελα να σημειώσω ότι όταν επέστρεψα από την Κύπρο, τον Μάρτιο του 1975 διαπίστωσα ότι πλοίο με το όνομα «ΡΕΝΕΤΑ» δεν υπήρχε.

Ο διοικητής, ενώ σχεδίαζε την φόρτωση της Μοίρας στα Α/Φ ήταν προβληματισμένος με την συμπεριφορά του Διοικητού της ΔΚΔ. (Διοικήσεως Δυνάμεων Καταδρομών) και μου είπε επί λέξει: «Δημήτρη επάνω στην ΔKΔ επικρατεί κάποια σύγχυση». 

Η διαταγή που έλαβα είναι προφορική και από τηλεφώνου και έχει ως εξής: «Γιώργο δεν θα πας εκεί που ετοιμάζεσαι, αλλά θα πας «κάτω» ξέρεις, θα πας εκεί που είναι ο Κώστας», εννοούσε τον Διοικητή Καταδρομών Κύπρου, τον συνταγματάρχη Κωνσταντίνο Κομπόκη.

«Γιώργο θα πας με άλλα μέσα για να μην πάθετε ότι έπαθε ο Σβώλης», εννοούσε τα Α/Φ ΝΟΡΑΤΛΑΣ.

Σημειωτέον ότι ο ταγματάρχης Σβώλης Γεώργιος, που ήταν Διοικητής της Β’ Μ.Κ., με έδρα την Θεσσαλονίκη, είχε επιχειρήσει να εκτελέσει την ίδια αποστολή με Α/Φ της Ο/Α, τα οποία προσγειώθηκαν στην Σούδα για ανεφοδιασμό, αλλά αντί για Κύπρο επέστρεψαν πίσω στην Θεσσαλονίκη.

Δεν θα κάνω κανένα σχόλιο.

Ο διοικητής ζήτησε από τον ταξίαρχο Γιάννακα Αλέξανδρο (ΔΚΔ) να κατέβει στο Μάλεμε, ο αρμόδιος επιτελής για να μας ενημερώσει και να μας φέρει τους ανάλογους χάρτες και πήρε την απάντηση ότι όλα αυτά σε περιμένουν κάτω, μην ανησυχείς.

Ο χρόνος περνούσε και ο διοικητής κάλεσε όλους τους αξιωματικούς και μόνιμους υπαξιωματικούς για μια τελευταία ενημέρωση και επίλυση αποριών. Εδόθησαν δε πυρομαχικά και συνθηματικά σε όλο το προσωπικό, ώστε η Μοίρα να έχει ετοιμότητα να αντιμετωπίσει κάθε πιθανη έκτακτη κατάσταση στο αεροδρόμιο Λευκωσίας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι τα περισσότερα στελέχη είχαμε έλθει από την Κύπρο και είχαμε υπηρετήσει επί δυο έτη στις κυπριακές Μοίρες Καταδρομών.

Με την δύση του ηλίου το προσωπικό, τα πυρ/κά και τα λοιπά εφόδια της Μοίρας έφθασαν στο Α/Δ με πλήρη μυστικότητα και ασφάλεια.

Παρά την εντολή της ΔΚΔ να μην πάρουμε όλα τα πυρομαχικά, εμείς τα πήραμε σχεδόν όλα Α’ και Β’ γραμμής.

Επίσης πήραμε από δυο υδροδοχεία νερό ο καθένας..

Αμέσως άρχισε η φόρτωση προσωπικού και εφοδίων σύμφωνα με το σχέδιο του 3ου Γραφείου στο Α/Φ NORATLAS. Το κάθε Α/Φ είχε από 28 έως 32 άνδρες και περίπου 400 κιλά πυρομαχικά και λοιπά εφόδια..."

Αεροσκάφος τύπου NORATLAS (Φωτογραφία Αρχείου).

"...Ο διοικητής είχε αναχωρήσει για το Α/Δ, εντός του οποίου είχε εγκατασταθεί αμυντικά η Μοίρα για να αποκρούσει τουρκική επίθεση και είχε διατάξει να ακολουθήσουμε και εμείς. 

Έτσι και έγινε, στο πρώτο όχημα επιβιβάστηκαν ο Υπασπιστής ο Ντούβας, ένας διαβιβαστής, με οδηγό έναν στρατονόμο. Στο δεύτερο ανέβηκα εγώ, ο ιατρός Κοσκινάς και ένας καταδρομέας με οδηγό έναν λοχία της κυπριακής Αστυνομίας.

Όταν φτάσαμε στην ευθεία του δρόμου, μετά το αρμένικο νεκροταφείο και προς το Α/Δ δεχτήκαμε πυρά τόσο εμείς, όσο και ο διοικητής που προηγείτο. Κατεβήκαμε από τα οχήματα, λάβαμε θέσεις μάχης και ανταποδίδαμε τα πυρά.

Εν τω μεταξύ η μάχη του Α/Δ είχε αρχίσει μεταξύ της Μοίρας που είχε καταλάβει το Α/Δ και των Τούρκων που επιτίθεντο με σφοδρότητα για την κατάληψή του.

Την διοίκηση της Α’ ΜΚ είχε αναλάβει ο ταγματάρχης Μανουράς Βασίλειος διότι ο διοικητής είχε εγκλωβιστεί από τους Τούρκους προ της πύλης του Α/Δ. 

Ευρίσκετο όμως σε επικοινωνία με τον ασύρματο και έδινε οδηγίες.

Ο Μανουράς έστειλε ένα τεθωρακισμένο όχημα και με την κάλυψη της Μοίρας ο διοικητής πήγε στο Α/Δ και ανέλαβε την διοίκηση και την διεξαγωγή των επιχειρήσεων.

Ενώ η μάχη διεξήγετο με σφοδρότητα, ο διοικητής διατάσσεται από το ΓΕΕΦ και από τον Έλληνα πρέσβη, να εγκαταλείψει το Α/Δ. Αυτός όμως αρνείται και θέτει δύο (2) όρους:

1ον Να σταματήσει η τουρκική επίθεση και
2ον Να παραδώσει το Α/Δ στο Καναδέζικο Μηχανοκίνητο Τάγμα (ΟΗΕ). 

Έτσι και έγινε, ύστερα από σκληρές διαπραγματεύσεις μεταξύ του Δκτου και των ΟΗΕδων. Μετά από δύο ώρες η επίθεση των Τούρκων είχε αποκρουσθεί και με την παρουσία των ΟΗΕδων σταμάτησαν οι επιχειρήσεις.

Την 24ην Ιουλίου ο διοικητής διατάσσει μια σύσκεψη με θέμα την μεταστάθμευση της Μοίρας σε κατάλληλο χώρο ώστε απερίσπαστη να έχει ετοιμότητα για ανάληψη οποιασδήποτε αποστολής. Στην σύσκεψη επροτάθηκαν ως τέτοιος χώρος οι παιδικές κατασκηνώσεις Σταυροβουνίου, οι οποίες ανήκαν στην Μητρόπολη Λάρνακος.

Έτσι το ίδιο βράδυ ο διοικητής και εγώ πήγαμε στην Μητρόπολη Λάρνακος και ζητήσαμε από τον Μητροπολίτη να μας επιτρέψει να στρατοπεδέψουμε στις παιδικές κατασκηνώσεις. Ο Μητροπολίτης ενέκρινε το αίτημά μας και την άλλη μέρα έγινε η μεταστάθμευση.

Ο διοικητής πλέον είχε διαμορφώσει γνώμη για την κατάσταση που επικρατεί στον ελληνοκυπριακό στρατό και την αδιαφορία της Ελλάδος και είναι πλέον πολύ επιφυλακτικός σε ότι διατάσσετο να εκτελέσει. Π.χ. εκτός από την διάθεση τμημάτων για την αντιαρματική άμυνα της Λευκωσίας και την ετοιμότητα της Μοίρας να αποκρούσει κάθε τουρκική ενέργεια περικυκλώσεως της Λευκωσίας και άλλες δυο απόρρητες αποστολές, δεν εκτελεί την διαταγή να σπεύσει η Μοίρα την τελευταία στιγμή για να υπερασπίσει την Αμμόχωστο, χωρίς υποστήριξη.

Επίσης δεν διαθέτει τμήμα για την προστασία του Αμερικανού Πρέσβη κατά τη μεγάλη διαδήλωση των Κυπρίων και στην οποία εφονεύθη ο πρέσβης. 

Τέλος, θέλω να τονίσω την γενναιότητα των Ελλήνων αεροπόρων που συνέβαλαν τα μέγιστα στην επιτυχία της αερομεταφοράς της Μοίρας.

Επίσης ο διοικητής και εγώ, όσο θα ζούμε, θα έχουμε στη μνήμη μας, τους νεκρούς, τους τραυματίες και όλους τους Καταδρομείς της Μοίρας...."

Αποχαιρετούμε τον Διοικητή, στο τελευταίο του ταξίδι!  Θα τον θυμόμαστε με πολλή αγάπη!

Εκ μέρους της Λέσχης Καταδρομέων και Ιερολοχιτών, εκφράζουμε τα ειλικρινή μας συλλυπητήρια στην οικογένειά του.

Η επέτειος για τα 70 Χρόνια Ειδικών Δυνάμεων !

Αναμνηστικά μετάλλια που εδόθησαν σε τιμηθέντες. Φωτογραφία  από το αρχείο του ΓΕΣ

Την Τρίτη, 27 Φεβρουαρίου 2018, σε μια εξαιρετική τελετή που έλαβε χώρα στη Λέσχη Αξιωματικών Ενόπλων Δυνάμεων (ΛΑΕΔ), εορτάσθηκε τελικά η επέτειος των 70 χρόνων από ιδρύσεως των Δυνάμεων Καταδρομών. Και λέω τελικά, διότι τον περασμένο Δεκέμβριο, καίτοι αρχικά είχε προγραμματισθεί, για κάποιον, άνευ σημασίας πλέον λόγο, δεν μπόρεσε να πραγματοποιηθεί.

Η Διεύθυνση Ειδικών Δυνάμεων του ΓΕΣ, κατέβαλε αξιέπαινη προσπάθεια για την υλοποίηση αυτής της επετείου η οποία απέσπασε τα ευμενή σχόλια των παρισταμένων. Δυστυχώς λόγω του περιορισμένου χώρου δεν κατέστη δυνατόν να την παρακολουθήσουν όλοι όσοι θα ήθελαν, αλλά από τα μέσα ενημέρωσης, εδόθησαν στη δημοσιότητα φωτογραφίες με τους χώρους ασφυκτικά γεμάτους καθώς  και οι χαιρετιστήριες ομιλίες των επισήμων προσκεκλημένων.

Δεν θα σταθώ στις ομιλίες των επισήμων, οι οποίες άλλωστε αναδημοσιεύθηκαν επαρκώς. Θα προσπαθήσω όμως να μεταφέρω το κλίμα της ατμόσφαιρας, όπως το έζησα, αφού είχα την χαρά και την τιμή να είμαι ένας από τους τυχερούς προσκεκλημένους.

Παλιοί και νέοι, έφεδροι και μόνιμοι, απόστρατοι και εν ενεργεία, πολεμιστές του Ιερού Λόχου του 2ου παγκοσμίου πολέμου, μαχητές των επιχειρήσεων 1946-49  και  της Κύπρου του 1974 μαζί με τους μεταγενέστερους της ειρηνικής περιόδου που ήλθαν από όλα τα μέρη της πατρίδας μας και την Κύπρο, αποτέλεσαν ένα σύνολο που εξέπεμπε έντονα το υπέροχο πνεύμα των Ειδικών Δυνάμεων.

Φίλοι, συνάδελφοι, συμπολεμιστές, διοικητές και διοικούμενοι, αντάλλασσαν χειραψίες και αγκαλιές, με ζεστά χαμόγελα και αστεία. Ανάμεσά τους και άλλοι προσκεκλημένοι, μοιράζονταν μαζί τους αυτόν τον άδολο ενθουσιασμό.

Ο Στρατηγός Χρήστος Φωτόπουλος, γνωστός από το συγγραφικό του έργο και την προσφορά του στην διατήρηση της ιστορίας των Καταδρομών αλλά και του στρατού γενικότερα, ξετύλιξε με την αφήγησή του το ιστορικό της δημιουργίας των πρώτων σύγχρονων μονάδων Καταδρομών τις επιχειρήσεις στις οποίες συμμετείχαν μέχρι σήμερα στην Ελλάδα και στην Κύπρο για να τελειώσει με τις σύγχρονες ειδικές δυνάμεις της χώρας μας. Οφείλω να πω δε, ότι η αρχική πρόταση περί εορτασμού της επετείου των 70 χρόνων,  είναι δική του.

Βιντεοσκοπημένα στιγμιότυπα από τις δραστηριότητες των σύγχρονων και άρτια εξοπλισμένων μονάδων Ειδικών Δυνάμεων, γέμισαν με υπερηφάνεια τους θεατές, παλαίμαχους και βετεράνους, οι οποίοι με φανερή συγκίνηση έβλεπαν τους νεότερους να συνεχίζουν επάξια την παράδοση. 

Στο μυαλό μου ήλθαν οι φράσεις των προγόνων μας Σπαρτιατών, που αντιλογούσαν στις παρόμοιες γιορτές, με τους χορούς τους. Το λόγο άρχιζε πρώτος ο χορός των γερόντων που έψελνε:

"Άμμες ποκ΄ ήμες άλκιμοι νεανίαι", (Εμείς ήμασταν κάποτε ρωμαλέοι νέοι).

Στον παραπάνω λόγο τότε ο χορός των ανδρών απαντούσε, επιδεικτικά:

"Άμμες δε γ΄ ειμέν, αι δε λης πείραν λάβε" (Εμείς είμαστε τώρα, αν θέλετε δοκιμάστε).

Στη συνέχεια το λόγο λάμβανε ο χορός των παίδων που δήλωναν ως υποσχετικό όρκο:

"Άμμες δε γ΄ εσσόμεθα πολλώ κάρρονες" (Εμείς όμως θα γίνουμε καλύτεροι).

Κάπως έτσι θα μπορούσε κάποιος να περιγράψει αυτή τη σύναξη των Καταδρομέων όλων των ηλικιών. Κάπως έτσι εκφράστηκε και ένας νέος Ανθυπολοχαγός που ανέβηκε στο βήμα να μιλήσει και να μας πει πώς επέλεξε τις Ειδικές Δυνάμεις και πώς αισθάνεται γι' αυτό.

Ήταν μια ευχάριστη έκπληξη για όλους εμάς τους παλαιότερους, να βλέπουμε τα νέα παλληκάρια να διαπνέονται ακριβώς από το ίδιο πνεύμα και τον ίδιο ενθουσιασμό, όπως και εμείς κάποτε στην ηλικία τους.

Η ΛΑΕΔ, κατάφωτη, πέρα από τη δική της ομορφιά σαν κτίριο και σαν διακόσμηση, φάνταζε ακόμη πιο γιορτινή,  με τις στολές και τα εμβλήματα των Καταδρομέων.

 Η γεμάτη αίθουσα τελετών της ΛΑΕΔ. Οι επίσημοι προσκεκλημένοι  στην πρώτη σειρά, από δεξιά προς τα αριστερά: Α/ΓΕΣ, Αντγος κ. Αλκιβιάδης Στεφανής,  ΥΠΕΘΑ, κ. Πάνος Καμμένος Α/ΓΕΕΘΑ, κ. Ευάγγελος Αποστολάκης και ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής κ. Νικόλαος. Φωτογραφία  από το αρχείο του ΓΕΣ

Τιμήθηκαν παλιοί και νεώτεροι για την προσφορά τους. Τιμήθηκαν οι παρόντες επίτιμοι Α/ΓΕΣ, παλαιοί καταδρομείς. Τιμήθηκε ο παλιότερος παριστάμενος μαχητής του Ιερού Λόχου και καταδρομέας, ο γνωστός στρατηγός Κόρκας, τιμήθηκε ο στρατηγός Φωτόπουλος για την συνεισφορά του, τιμήθηκε ο αρχαιότερος εν ζωή μόνιμος υπαξιωματικός των Καταδρομών, τιμήθηκαν οι παλαιότεροι εν ζωή έφεδροι πολεμιστές της περιόδου '46-'49.  Τιμήθηκε ο γνωστός μεταγενέστερος υπαξιωματικός και 1ος αλεξιπτωτιστής ελευθέρας πτώσεως, ο Γιάννης ο Ζουμής, τιμήθηκαν στο πρόσωπο του προέδρου του Παγκύπριου Συνδέσμου Εφέδρων Καταδρομέων, οι Κύπριοι μαχητές καταδρομείς του '74, τιμήθηκε ακόμη και ο μακαρίτης Καλίνσκης, στο πρόσωπο ενός συγγενικού του προσώπου. 

Κενό στις τιμητικές αυτές φιλοφρονήσεις παρουσιάσθηκε κατά την ταπεινή μου γνώμη μόνο στην περίπτωση των καταδρομέων-πολεμιστών ελλαδιτών αξιωματικών και υπαξιωματικών στην Κύπρο, αλλά και των κομάντος της Α' ΜΚ. Δεν εκλήθη κανείς για να τιμηθούν συμβολικά στο πρόσωπό του όλοι οι άλλοι συνάδελφοί του. Ίσως δεν έγινε ηθελημένα, αλλά θεωρώ ότι άφησε μια γεύση πικρίας στους παριστάμενους πολεμιστές, κάποιος εκ των οποίων,  είχε εξάκις τραυματισθεί στο πεδίο της μάχης. Ευελπιστώ ότι πολύ σύντομα θα αποκατασταθούν αυτοί οι αδικημένοι πολεμιστές.

Το μήνυμα και η παρακίνηση του Α/ΓΕΣ για την υιοθέτηση από όλο τον στρατό του συνθήματος "Ο Τολμών Νικά", αλλά και το μήνυμα του Α/ ΓΕΕΘΑ όντας κι' αυτός κομάντος του ΠΝ, για την μετεξέλιξη των Ειδικών Δυνάμεων και τη δημιουργία διακλαδικής Διοικήσεως Ειδικού Πολέμου, που επιβεβαιώθηκε και από τον τελευταίο ομιλητή τον ΥΠΕΘΑ, έδειξε ότι η ιεραρχία πιστεύει στην αξία τους, στηρίζει και προσβλέπει στην πολύτιμη προσφορά των Ειδικών Δυνάμεων, στους κρίσιμους καιρούς που για πολλοστή φορά διέρχεται η πατρίδα μας.

Ο πίνακας με τον Καλίνσκη και το γραφείο του μεταφέρθηκαν από το ΚΕΕΔ, για να βρεθούν σε κοινή θέα στους παριστάμενους της τελετής. Φωτογραφία  από το αρχείο του ΓΕΣ

Τα λόγια του Καλίνσκη, του ιδρυτού των ελληνικών Δυνάμεων Καταδρομών, ακούστηκαν ξανά μέσα στην αίθουσα, όχι μία αλλά δύο φορές! Μία από τον Διευθυντή της ΔΕΔ και άλλη μία δια στόματος του ΥΠΕΘΑ, Πάνου Καμμένου: 

«...Κι αν ποτέ τολμήσουν αυτοί ή όποιοι άλλοι να πειράξουν πάλι την Ελλάδα μας, πέστε το από τώρα, βροντοφωνάξτε το παντού.

Να το ξέρουν όλοι, εχθροί και φίλοι! Θα πολεμήσουμε! Θα πολεμήσουμε με πίστη και πείσμα και με φανατισμό!

Θα πολεμήσουμε παντού στα βουνά και στους κάμπους, στις πόλεις, στα χωριά και στ' ακρογιάλια! Και θα νικήσουμε!».

Προσοχή όμως! Δεν πρέπει να υπάρχει ο ορατός κίνδυνος και ο εχθρός ante portas για να δίνουμε σημασία στις ειδικές δυνάμεις και στις ένοπλες δυνάμεις γενικότερα. Πρέπει πάντα να τις προσέχουμε και να τις φροντίζουμε, μακριά από μικροπολιτικά συμφέροντα και εμπαθείς ιδεοληψίες, αν θέλουμε να φανούν χρήσιμες την δύσκολη στιγμή! 

Οι Ειδικές Δυνάμεις ανήκουν στην πατρίδα και είναι υπεράνω ιδεολογικών ρευμάτων, πολιτικών παρατάξεων και συντεχνιακών κλαδικών διαφορών! Δεν πρέπει συλλήβδην να χαρακτηρίζονται με πολιτικά ή άλλα χρώματα της μιας ή της άλλης πλευράς.

Είναι "άοσμες, άχρωμες, αφανείς και αθόρυβες" υπακούοντας πάντα "τοις κείνων ρήμασι", όποιοι και αν τυχαίνει να είναι στο τιμόνι της διακυβέρνησης, σύμφωνα με το σύνταγμα της χώρας μας. Το μέλημά τους είναι η αντιμετώπιση πάσης φύσεως εξωτερικής εθνικής απειλής που βρίσκεται μέσα στο φάσμα των στρατιωτικών επιχειρήσεων και έτσι θα πρέπει να χρησιμοποιούνται.

Ας είναι καλά η ΔΕΔ και το ΓΕΣ, που ανταποκρίθηκαν θετικά στο έγγραφο αίτημα της Λέσχης Καταδρομέων και Ιερολοχιτών για τον εορτασμό της επετείου των 70 χρόνων των Δυνάμεων Καταδρομών. Πολλοί από τους τιμηθέντες, αποτελούν μέλη της Λέσχης, αφού είναι και το αρχαιότερο ελληνικό σωματείο πολεμιστών Καταδρομέων. Παρά τις δυσκολίες όλα πήγαν καλά! Ένα μεγάλο "εύγε" σε όλους.

Ανιχνευτής